Tüketiciler Birligi Antalya Sube Baskani Neset Gündüz, çarsi, magaza ve market ürünlerinin etiketlerinde insanlarin dikkatini çekmek için '19.99 lira', '49.90 lira' gibi fiyatlandirmanin sik sik kullanildigini vurguladi. Alisveris sonrasi kasada genellikle, 1, 5 ya da 10 kurusun, bozuk para olmadigi gerekçesiyle tüketiciye para üstü ödenmedigini hatirlatan Gündüz, zaman zaman kisilerin de 'Ne olacak 1 kurustan' düsüncesiyle tenezzül etmedigini dile getirdi. Gündüz, 99 kurus gibi küsuratli satis yapan magazalardan para üstü talep edilmedikçe ödenmeyen bu kuruslarin, birikerek büyük meblaglar olusturdugunun altini çizdi.
'PARA ÜSTÜ ÖDEMEYEN FIRMALAR SUÇ ISLIYOR'
Para üstü ödenmeyen 1 kuruslarin ülke ekonomisine de zarari olduguna dikkati çeken Gündüz, sunlari söyledi:
"Vitrinlerde, pazarlarda, büyük magazalarda etiket üzerinde fiyatlara aldaniyor ya da dikkat etmiyoruz. Etiketlerde 19.99 kurus, 19.90 gibi fiyatlar yaziliyor.
Tüketicilerimizin burada büyük hak kaybi var. Para üstü ödenmeyen 1, 10 kuruslar yillik totalde büyük meblaglar yapiyor. Vergi usul kanuna göre 1 kurus para üstünün ödenmemesi suçtur. Vergi disi kayba yol açiyor. Ülkenin vergi kaybinda, herkes kayip yasar. Ticaret Bakanligi, ticaret odalari ve esnaf odalari çagri yapiyoruz. Lütfen fiyat etiketlerini kontrol altinda tutalim. Tüketiciyi yaniltan, aldatmaya yönelik olaylardan kaçinilsin. Bu 1, 10 kuruslar nereye gidiyor? Dikkat edilmeyen bu kuruslar ciddi rakam tutuyor. Tüketicilerin hakkini aramasini istiyoruz. Para üstü ödemeyen firma sahiplerini de uyariyoruz, tüketici haklari ve tüketici hukuku, vergi usul kanuna göre suç isliyorlar. Tüketicinin böyle bir durumda sikayeti üzerine firmalar ciddi yaptirimla karsilasacagini bilmeli."
'ETIKET FIYATI VE FISE DIKKAT EDILMELI'
Tüketicilere ürünün etiket fiyati ile alisveris fisindeki miktari karsilastirmalari çagrisi yapan Gündüz, dikkat edilmesi gerekenleri su sözlerle anlatti:
"Tüketicilerimizin dikkat etmesi gereken husus. Para üstü alirken, fislerini kontrol etsin. 19.90 kurus üründen 20 lira aliniyor. Para üstü talep ettiginizde 'bozuk yok' ya da 'faturaya isleniyor' deniliyor. Faturaya baktiginizda 19.90 kurus çikis var ama 20 lira belirtilmiyor. Böylelikle tüketici 20 lira ödüyor. Bu tüketiciyi yaniltmaya girer. Etikette belirtilen fiyata göre para üstü verilmeli."
'YA DOGRU FIYAT YAZACAKLAR YA DA BOZUK PARA BULUNDURACAKLAR'
Elektronik ürün satilan bir magazadan yaptigi alisveris sonrasi benzer bir durumla karsilastigindan bahseden Gündüz, söyle konustu:
"Pil sarj aleti aldigimda, 19.90 kurus denildi. Paramizi ödedik. Para üstü 10 kurusu istedim. Bozuk para olmadigini belirttiler. Ben de itiraz edip, ürün iadesi talep ettigimde, iadeyi baska bayiden gerçeklestirebileceklerini söylediler. Ben de tutanak tutmak istedigimi belirttim. Bunun üzerine 10 kurus para üstü ödendi. Bu vergi kaçirmaya giriyor. Lütfen tüketiciler tutanak tutsun. Tutanaklar tutuldugunda vergi dairesi, ticaret il müdürlügü ile tüketici hakem heyetine sikayet edebilirsiniz. Bu bozuk paralar tedavülde var. Ya dogru fiyat yazacaklar ya da bozuk parayi bulunduracaklar."
'PARA ÜSTÜ ÖDEMEYEN FIRMA 5 BIN LIRA TAZMINAT ÖDER'
Gündüz, tüketicinin 1, 5 ya da 10 kurus para üstü ödemeyen firmalara yönelik sikayette bulunup, maddi ve manevi tazminat davasi açarak, firmayi kendisine 5 bin lira tazminat ödemeye zorunlu birakabileceginden bahsetti. Tüketicilerden ödenmeyen para üstü hakkinda tutanak tutturmasini talep eden Gündüz, "Size para üstü verilmediginde ya da para üstü vermeyip ürünü iade etmenizi önerdiklerinde tutanak tutup, imzalattirin. Tutanakla kaymakamliktaki tüketici hakem heyetine yapilan basvuru sonrasi sikayet kabul edilirse firma 10 kurusu öder. Hakem heyetinden alinan evrakla maddi ve manevi tazminat davasi açilabilir. 10 bin liraya kadar maddi ve manevi tazminat davasinda kisiler harç ödemiyor. Masraf yapmadan açilabilen davada alinacak kararla firmaya ceza kesilir ayrica firma tüketiciye de 4-5 bin lira civarinda tazminat ödemek zorunda kalir" dedi. (DHA)