|
|
|
| Agrili regl yasam kalitesini olumsuz etkiliyor
Kadinlar için en “sancili” dönemlerden biri regl dönemi. “Bu sanci ne zaman bitecek?” dedirten, yasam kalitesini olumsuz yönde etkileyen agrili adet görme (dismenore), pek çok kadinin ortak sorunu. Dogru tani konduktan sonra baslayan tedavi sürecinin sancilarin çok daha kolay atlatilmasini sagladigini belirten Anadolu Saglik Merkezi Kadin Hastaliklari ve Dogum Uzmani Op. Dr. Nuri Ceydeli ile Kadin Hastaliklari ve Dogum Uzmani Dr. Meltem Çam “Agrili adet görme, üreme çagindaki pek çok kadinin ve ailesinin yasam kalitesini olumsuz yönde etkiliyor. Ilaçlar, tibbi bakim masraflari, is kaybi ve üretim azalmasi da düsünüldügünde büyük bir ekonomik zarara neden olabiliyor” açiklamasinda bulundu.
Agrili adet görmenin, 20 yasindan küçük kizlarda görülen tipi, toplum genelinde oldukça sik karsilasilan bir durum. Ögrencilere, gençlere ve annelerine soruldugunda agri sikliginin ortalama yüzde 75, yani 4 kadindan 3’ü oldugu görülüyor. Karnin alt kisminda kramp hissiyle birlikte baslayan agrili adet görme, ayrica bu duruma eslik eden ya da öncesinde ortaya çikan bas agrisi, çarpinti, mide bulantisi, kusma ve ishal gibi belirtilerle kadinlar için “sancili” bir sürece dönüstügünü vurgulayan Kadin Hastaliklari ve Dogum Uzmani Op. Dr. Nuri Ceydeli, agrili adetin iki tipinin olduguna dikkat çekti. Op. Dr. Ceydeli, “Sorunun birincil olan primer tipi, ilk adetle basliyor ve buna genellikle herhangi bir hastalik eslik etmiyor. Sekonder denilen ikincil tip agrili adet ise ilerleyen zamanlarda ortaya çikiyor ve bu kez genellikle altta yatan baska sorunlar da gündeme geliyor” dedi.
Kanama süresi ile agrili adet görme arasinda iliski var
Bilimsel çalismalara göre kanamanin süresi, miktari ve erken menopoz ile agrili adet görme arasinda bir iliskinin oldugunu vurgulayan Anadolu Saglik Merkezi Kadin Hastaliklari ve Dogum Uzmani Op. Dr. Nuri Ceydeli, “Sadece bu degil, aile hikayesi de sorunun görülme olasiligini artiriyor. Öyle ki, anne ve kiz kardeste agrili âdet kanamasi olmussa, bu diger kiz kardeslerde de riski artiran bir faktör olarak degerlendiriliyor. Uzmanlar, bunun etkisiyle rahimde asiri kasilma ve ciddi kramplar olustugunu tahmin ediyor. Adet döneminde kasilmalar kan akimini azaltirken, agri liflerinin uyarilmasini sagliyor ve ayni zamanda bagirsak gibi baska organlari da etkileyip bulanti, kusma ve ishale neden oluyor” seklinde konustu.
Regl dönemi disinda agri olmaz
Birincil tipte agrinin orta hatta, yani karnin alt kisminda ve adetle birlikte basladigini söyleyen Op. Dr. Ceydeli, “Yogundur, arka taraf ve bacaklara da vurabilir. Ortalama 12-72 saat içinde azalir. Adet döneminin disinda agri olmaz. Teshis genellikle detayli hikâye ve muayene sonrasi konmali. Tedavide, standart olarak NSAID grubu ilaçlar adetten bir gün önce kullanilmaya baslaniyor. Eger bir ilaç etkisiz kalirsa baska bir ilaca geçmek faydali olabilir. Bu ilaçlara asiri duyarlilik söz konusu ise kullanirken dikkat etmek gerekiyor. Çünkü örnegin, kronik ülseri veya bagirsak hastaliklari, kronik böbrek hastaliklari olanlarda kullanilmamali. Bu ilaçlar kullanildiginda otoimmün hemolitik anemi, döküntü, vücutta ödem ve sislik, bas agrisi, sinirlilik ve görme sikintilari yasanabilir. Hastalarin yüzde 15’inin karaciger enzimlerinde hafif yükselmeler görülebilir” dedi.
Tedavi plani agrili adet tipine göre farklilik gösteriyor
Tedavi planinin agrili adet görme tipine göre farklilik gösterdigine dikkat çeken Anadolu Saglik Merkezi Kadin Hastaliklari ve Dogum Uzmani Dr. Meltem Çam “Birincil tipte tedavi agrinin dindirilmesine yönelikken, ikincil tipte ise agriya neden olan sebeplerin tespitine ve giderilmesine yönelik bir süreç söz konusudur. Birincil tip agrili âdet kanamasinin tedavisinde, NSAID grubu ilaçlar disinda dogum kontrol haplari da yaygin olarak kullaniliyor. Rakamlar, hastalarin yüzde 90’inin bu tedaviden fayda gördügünü ortaya koyuyor. Dogum kontrol haplari; yumurtlamayi, endomertial gelisimi ve prostaglandin öncülerinin üretimini engelliyor” dedi. Op. Dr. Ceydeli ise bir diger tedavi seçeneginin ise hormonlu spiral oldugunu belirterek “Analjezikler kadar etkili olmasa da TENS (cilt alti elektriksel sinir uyarimi) de bir yöntemdir ama agri giderici ilaçlar kadar etkili degildir. Çesitli diyet ve vitamin terapileri de gündemde. Örnegin, düsük yagli vejetaryen diyet, adet agrisini azaltiyor. Vitamin E ve egzersizden de hastalarin faydalandigini görüyoruz. Rahim agzi kanali ileri derecede daraldiginda adet kan akimi zorlasiyor ve adet döneminde rahim içi basinci artiyor. Böylece tüplerden geriye dogru kan akimi oluyor. Bu darlik dogustan olabilecegi gibi daha sonradan elektrokoter, krioterapi, konizasyon sonrasi da gelisebilir. Tedavide ise bu kanal genisletiliyor. Gonore, klamidya veya diger bakterilere bagli enfeksiyonlar sonrasi gelisen pelvik enfeksiyon; pelvik inflamasyon, abse, yapisiklik, tubal hasarlar pelvik agriya sebep oluyor” açiklamasinda bulundu.
DAHA RAHAT BIR REGL DÖNEMI IÇIN…
• Hastaliginiz konusunda bilgilenin.
• Adetten bir gün önce agri kesici kullanabilirsiniz ancak mutlaka doktorunuza danisin.
• Adet süresi boyunca hafif gidalarla beslenmeye özen gösterin.
• Ayaklarinizi sicak tutun ve ilik dus alin.
• Hafif spor aktivitelerinden çekinmeyin.
• Stresten ve sigaradan uzak durun. Bu konuda gerekirse profesyonel destek alin. |
|
|
