Akciger kanseri tüm dünyada oldugu gibi ülkemizde de en sik görülen ve yasam kaybina neden olan kanser türü. Çogunlukla da sinsi ilerliyor. Bu nedenle hastalarin üçte ikisi tani aldiklarinda ileri evrede oluyor. Ancak bazi hastalarda ise erken dönemde belirti verebilecegine dikkat çeken Gögüs Hastaliklari uzmani Dr. Seha Akduman, bu belirtiler dikkate alindiginda hastaligi erken yakalamanin ve tedavide daha etkin sonuçlara ulasmanin mümkün oldugunu söyledi.
Akciger kanserinin en sik belirtileri, öksürük, kanli balgam, gögüs agrisi, ses kisikligi, nedeni bilinmeyen kilo kaybi, nefes darligi, yeni ortaya çikan hirilti, tedavi güçlügü yasanan ve tekrarlayan zatürredir. Bu belirtiler disinda tek tarafli göz kapagi düsüklügü, kolda uyusma, agri, halsizlik, kas gücü kayiplari, bas ve boyun ödemi gibi belirtiler de gözlemlenmektedir.Tüm bu belirti ve bulgular tümörün yerlesim yerine ve büyüklügüne bagli degisiklik gösterebilecegine isaret eden Yeditepe Üniversitesi Kosuyolu Hastanesi Gögüs Hastaliklari uzmani Dr. Seha Akduman, akciger kanserinin 4 önemli öncül belirtisini anlatti.
1. INATÇI ÖKSÜRÜK
Öksürük akciger kanserinin en sik rastlanan yakinmasi olmakla birlikte öncül belirtiler arasinda da ilk sirada yer aliyor. Dr. Akduman bu nedenle devam eden inatçi öksürük durumunda tetikte olmak gerektigini belirtilerek, “Soguk alginligi veya solunum yolu enfeksiyonlarina bagli olarak ortaya çikan öksürük bir iki hafta içinde kaybolur. Ancak üç haftadan uzun sürdügünde veya mevcut öksürügün siddetlenip sikliginin arttigi durumlarda çok dikkatli olunmali ve hekime basvurulmalidir. Nefes borusunun içerisinde gelisen bir lezyon önce kuru öksürük olarak baslayip büyüdükçe balgamli öksürük ve kanli öksürüge dönüsebilir” dedi.
2. ÖKSÜRÜKTE DEGISIM
Özellikle uzun süre sigara içen kisiler yasadiklari kronik öksürüge dikkat etmeme ve durumun sigaradan kaynaklandigini düsünerek önemsemiyor ve zaman kaybedebiliyor. Dr. Seha Akduman bu nedenle sigara içen kisilerin öksürüklerindeki degisimlere özellikle dikkat etmeleri gerektigini belirterek “Öksürük miktarinda artma, çikarilan balgam miktarinda artis, kanli balgam, öksürürken duyulan solunum seslerinde kabalasma gibi durumlarda vakit kaybetmemek çok önemlidir. Kisi bu degisimleri fark edemeyebilir. Bu nedenle yakinlarinin da dikkatli olmasi gerekir. Unutulmamasi gereken nokta; tümör nedeni ile gelisen öksürükte gece gündüz ayrimi yoktur ve yemeklerle de farklilik görülmez. Ayrica öksürük kesici ilaçlara da yaniti çok azdir" diye konustu.
Tümörlerin yaklasik olarak üçte birinin hava yolundan kaynaklandigini ve damarlanmasi zengin kontrolsüz çogalan hücrelerin kanama egiliminde oldugunu hatirlatan Dr. Akduman, sözlerine söyle devam etti: “Kanli balgam basta akciger kanseri olmak üzere tüm akciger hastaliklari için en önemli bulgulardan biridir. Tümör ile tikanan bronsun açildigi akciger alanlarinda zatürre gelisir. Radyolojik ve klinik olarak iyilesme saglanamamasi veya zatürrenin tekrarlamasi halinde bronkoskopi yapilmalidir. Bu nedenle, kirk yas üstü, sigara içen bireylerde kanli balgam ve nüks zatürre görülmesi halinde bronkoskopi mutlaka yapilmalidir.
3. NEFES ALMADA ZORLUK
Nefes darligi, normalde farkinda olmadan gerçeklestirdigimiz nefes alip vermemizi fark etmemiz olarak tanimlaniyor. Büyük hava yollarinin içerisinde ana soluk borusundaki nefes darligina durumunda ise hirilti ortaya çikiyor. Akciger kanserinin varliginda ise, tümör, gaz alis verisinin saglandigi akciger alanlarinda çok büyük yer kaplamadikça yayginligi ve yerlesim yerine göre nefes darligi yaratabiliyor. Sikayetler, yogun egzersizlerde ortaya çikabilecegi gibi hiç efor sarf etmeden de meydana gelebiliyor.
Özellikle sigara içenlerde nefes darligi baslamasinin akciger kanseri kadar önemli KOAH’in da erken habercisi olabilecegini hatirlatan Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Gögüs Hastaliklari Uzmani Dr. Seha Akduman, su bilgileri verdi:
“Tümör akciger zarina veya gögüs duvarina yerlesmis ise derin nefes almakla artan çogunlukla tek tarafli ve saatlerce devam eden gögüs agrisi görülebilir. Bu agri tipinin de çogunlukla agri kesicilere yaniti zayiftir. Akciger zar tutulumunda siklikla sivi meydana gelir ve akcigere baski yapan sivi nefes darligi, gögüs agrisi, omza vuran agriya neden olabilir. Sivi miktari arttikça solunum sayisinda artma, düz yatamama, dudaklarda morarma da eslik edebilir.”
4. SES KISIKLIGI
Akcigerlerin üst loblarinda gelisen bir tümör sinirlere basi yaparak ses kisikligina neden olabilecegi için enfeksiyon veya reflü gibi altta yatan bir sorun olmadan, on günden uzun süren ses kisikliginda mutlaka hekime basvurmak gerekiyor. Bununla birlikte herhangi bir tümör varligi, göz kapagi düsüklügüne, yüzde ve gövdenin üst kisminda ödeme de neden olabiliyor.
KIM, NE ZAMAN, NE YAPMALI?
Her kanser türünde oldugu gibi akciger kanserinde de erken taninin hayat kurtardiginin unutulmamasi gerektiginin altini çizen Dr. Seha Akduman, sözlerini söyle tamamladi:“Özellikle sigara içenler, ailesinde kanser öyküsü bulunanlar, toksik maddelere maruz kalan meslek gruplarinda çalisanlarin yillik akciger grafisi, 55 yas üstü yüksek riskli gruplarda düsük doz tomografi ile tarama, nedeni açiklanamayan öksürük ve tekrarlayan zatürrelerde bronkoskopik inceleme mutlaka önerilmektedir.”