CHP'den Gemi Söküm Sektörü için Meclis Arastirma Komisyonu talebi

Çevre Komisyonu CHP Sözcüsü Izmir Milletvekili Murat Bakan’in hazirladigi ve 25 CHP’li Milletvekilinin imzasiyla Meclis Baskanligi’na sunulan meclis arastirma önergesiyle, gemi söküm sektörüyle ilgili arastirma komisyonu kurulmasi talep edildi.

Arastirma komisyonunun, “Gemi söküm sektöründe, islem yapilan yerdeki canli-cansiz hayat, deniz, hava, su, toprak ile ekosistem üzerinde biraktigi tahribatin arastirilmasi; asbest içeren gemilerin söküm islemlerinin yapildigi isletmelerde çalisan isçilerin çalisma kosullarinin incelenerek asbeste maruz kalinmasi sonucunda olusan meslek hastaliklariyla ilgili gerekli tespitlerin yapilmasi; basta asbestin solunum ya da içme suyu yoluyla öncelikle kanser olmak üzere çesitli hastaliklara yol açtigindan hareketle söküm isleminin yapildigi yerde yasayan bölge halkinin karsilasabilecegi saglik sorunlari hakkinda kapsamli bir arastirma yapilarak; gemi söküm sektörüne dair durum tespitlerinin yapilip gerekli politikalarin belirlenmesi” çerçevesinde kurulmasi istendi.

Önergede, “Denizleri, kiyilari ve yasami dolayisiyla ekosistemi olumsuz yönde etkileyen bu felaketler gerek doga gerek halk sagligi gerekse ekosistemin saglikli devamliligi açisindan büyük tehlike arz etmektedir. Ilgili bakanliklarin koordineli çalismasi ve bu baglamda; gemi geri dönüsüm tesislerine yönelik denetimlerin arttirilmasi, sebep olduklari felaketlerin karsiliginda uygulanan cezai yaptirimlar ve bu yaptirimlarin takibi ise sikilastirilmalidir. Gemi söküm sektörü hem çevresel etki hem isçi sagligi ve güvenligi hem de toplum sagligi açisindan izlenmesi ve denetlenmesi gereken bir sektördür” denildi.

Türkiye’de 5 yilda 714 gemi sökülmüs, 241 bin 970 kg asbest bertaraf edilmis

Önergenin gerekçesinde Bakanliklarin önerge yanitlarinda verdikleri bazi veriler paylasilarak, tespitler yapildi: “2002-2018 yillari arasinda sökülen gemi sayisi toplam 2.646, sökülen gemilerden elde edilen hurda miktari 7.362.000 tondur. Sirketlere gemi söküm faaliyetleri sirasinda çevre felaketine sebep olduklari için 2002 ila 2012 yillari arasinda ceza kesilmemis olmasi dikkat çekmektedir. Gerçekten ceza kesilmemis mi yoksa bunun verisi mi tutulmamis bilinmemektedir. Ancak 2012’den 2019 ocak sonuna kadar gemi söküm sirketlerine çevre felaketine sebep olduklari için 80 ayri ceza kesilmistir. Kesilen 80 cezanin toplami 7.319.365 TL’dir. 2020’de 118 gemi sökülmüs, 10568,388 ton tehlikeli atik bertaraf edilmistir. 2019’da 128 gemi sökülmüs, 18553,794 ton tehlikeli atik bertaraf edilmistir. 2018’de 158 gemi sökülmüs, 16427,765 ton tehlikeli atik bertaraf edilmistir. 2017’de 189 gemi sökülmüs, 16552,209 ton tehlikeli atik bertaraf edilmistir. 2016’da 121 gemi sökülmüs, 12123,982 ton tehlikeli atik bertaraf edilmistir. Yani Türkiye’de son 5 yilda 714 gemi sökülmüs, 74 bin 226 ton tehlikeli atik bertaraf edilmistir. 2020’de 130 bin 950 kg, 2019’da 69 bin 300 kg, 2018’de 13 bin 960 kg, 2017’de 25 bin 610 kg, 2016’da 2 bin 150 kg asbest lisansli tesislerde bertaraf edilmistir. Yani Türkiye’de son 5 yilda toplam 241 bin 970 kg asbest bertaraf edilmistir.”

Çevre felaketleri hatirlatildi

Ayrica Izmir’in Aliaga ve Foça ilçelerinin özellikle son yillarda gemi söküm islemleri sirasinda meydana gelen çevre felaketleriyle anildigina da dikkat çekilerek, su hatirlatmalar yapildi: “Izmir’de son yillarda 3 büyük çevre felaketi yasanmistir. Agustos 2018’de ‘Harrier faciasi yasanmis’, gemi söküm ve geri dönüsüm tesislerine getirilen ‘Harrier’ isimli geminin içerisindeki yakiti personelin bilinçli olarak denize pompaladigi saptanmis, sonrasinda konuyla ilgili temizleme çalismalari baslatilmis olsa da denizimiz ve içindeki yasam ciddi anlamda etkilenmistir. Eylül 2019’da Foça Gencelli Körfezi’ndeki kirlilik sahile vurmus, agir kokunun bölgede hakim olmasiyla kirliligin temizligine baslanmistir. Ekim 2019’da ise Aliaga’da deniz kirliligine sebep olan petrol türevi atiklarin, bölgede bulunan bir tesisten sizdigi iddia edilmis, bölge halkini tedirgin eden atiklar için temizlik çalismasi baslamistir.”