Çocuk kitaplari yazari Esra Zerbeliz Avgören’e göre, dissal motivasyon çocuklarin kitap okuma aliskanligini köreltiyor. Çocuklarin kitap okuma aliskanligi edinmesi için içsel motivasyonun yani kendi isteginin olusmasi gerekir.
Peki içsel motivasyon için ne yapmali?
Yazar Esra Zerbeliz Avgören, Marti Yayinlari’ndan çikan Küçük Kitap Kurtlari Yetistirme Rehberi isimli kitabinda bu konuda su tavsiyelerde bulunuyor:
OTORITER, ILGISIZ AILELERIN ÇOCUKLARI...
“Okuma aliskanliginda anne baba tutumlari üzerine yapilan bilimsel çalismalarda; otoriter, asiri koruyucu ve ilgisiz ailelerin çocuklarinin kitap okuma aliskanligini kazanma oranlarinin, güven verici ve demokratik ailelere göre daha düsük oldugu görülmüstür. Çocuklarin kitap okuma aliskanligini kavramasi için baslangiçta daha az kural konulmali.
Içsel motivasyonu gelistirmek için sürekli çocuklar adina kararlar verilmemeli. Kitap okuma aliskanligi açisindan en önemli sorunlardan biri budur. Öneriler sunulup kararlarin çocuklar tarafindan alinmasina izin verilmeli.
Çocuklarinizin size ögretmesine, rehberlik etmesine izin verin. Her konuyu bilmeyin, bu sizi küçültmez, çocugunuzla aranizdaki bagi güçlendirir. Okuduklari kitaplarla ilgili sorulariniz, denetleme üzerine degil ögrenme üzerine olsun. Eger siz merak etmiyor ve ilgilenmiyorsaniz onlardan bunu bekleyemezsiniz. Hatta zaman ayirip çocugunuzla beraber arastirma yapabilirsiniz.
ÖNEMSEYEREK DINLEYIN
Okudugu kitaplari topluluk içinde anlatmasi istenebilir. Kitabi anlatan çocuk önemsenerek dinlendigi için mutlu olacak, bir sonraki kitabi istekle okuyacaktir. Bu eylem medeni cesaretini artirip topluluk karsisinda konusma becerisine katki saglayacaktir.
REKABETE SOKMAYIN
“Çok kitap okuyanlarin derslerdeki basarisi da yüksektir” slogani kitap okumayi rekabet unsuru haline getirir. Rekabet içerisinde stres altindaki okumanin uzun süreli aliskanliga dönüsmesi mümkün degildir. Çünkü çocuk kitap okumayi rekabetle iliskilendirmistir. Onun içsel motivasyonunu kazanmak, basarili olmaktir; kitap okumak degildir.
ÖDÜL VE CEZA VERMEYIN
Kitap okumayi seven çocuklarin maddi ödüller almasi ya da övgü dolu sözlerle ödüllendirilmesi de okuma aliskanligini zedeler. Çocuk içsel motivasyon duydugu için okurken bir dönem sonra ödül almak için okumaya baslayacak. Ödüle alisacak, kitap okumaya degil. Ödül bitince okuma da bitecek. Ayni sekilde ceza vermek de okuma eylemini bitirir.”