Bugün, 12 Ağustos 2025 Salı
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tip Merkezi Klinik Psikolog Seda Aydogdu, çocuklarda problem çözme yeteneklerinin gelistirilmesine iliskin önemli bilgiler paylasti.
Bir olay veya durumdan baska bir olay veya duruma yönelme sirasinda karsimiza çikan istenmeyen veya beklenmeyen durumlarin problem olarak tanimlandigini belirten Seda Aydogdu, “Problemler hem günlük hayatimizda hem de akademik yasanti içerisinde sik sik karsilasilan bir durumdur. Oyuncagi ulasamadigi bir yerde oldugu için alamayan bir çocuk için problemken, çözülmeyi bekleyen matematik sorulari da bir problemdir. Her yasin, her bilissel düzeyin kendine özel problemleri mevcuttur. Problemleri astikça gelisimimizi sürdürür bir sonraki basamaga geçis yapmis oluruz” ifadelerini kullandi.
Çocuklarda problem çözme davranisinin çok küçük yaslarda basladigini aktaran Seda Aydogdu, çocugun bireysellesmesiyle yani kendi basina hareket edebilmesiyle birlikte bu özelliginin basladigi belirtti.
Her dönem için problemlerin farkli sekilde ortaya çiktigini belirten Seda Aydogdu, “Çevresini kesfetmeye baslayan çocugun karsilastigi problemler, kendi yasam becerisiyle sinirli olabilmektedir. Biberonuna ulasip su içmek, kaldirima adim atip çikabilmek gibi davranis kaliplarini içerir. Okul öncesi dönem içerisinde olan çocuklar soyut düsünce becerisine henüz sahip olamadiklari için somut kavramlar üzerinden, uygulamali ve oyun içerikli davranis kazanma ve problem çözme becerileri kazanabilmektedirler. Çocugun fiziksel, bilissel, sosyal ve davranissal gelisimine uygun sekilde problem çözme becerileri de gelistirilmelidir”diye konustu.
Erken çocukluk döneminde oyun oynarken karsilastigi problemleri çözmeye baslayan çocugun benlik algisinin da gelismeye basladigini hatirlatan Klinik Psikolog Seda Aydogdu, özellikle çözüme giden alternatiflerin belirlenmesi ve çözüme giden yollar için stratejilerin gelistirilmesinin akademik basari içinde güçlü yatirimlar oldugunun ilerleyen süreçte görülecegini vurguladi.
Ayrica karsilasilan problemler çerçevesinde çocugun kendisini, istek ve taleplerini çok daha iyi tanimaya basladigini ifade eden Seda Aydogdu, sunlari söyledi:
“Problemle karsilasan çocuk; problemi çözmek için neler yapabilecegini, hangi yollardan çözebilecegine yönelik stratejileri olusturur ve yaratici düsünme süreçleri tetiklenmeye baslar. Ayrica çocuk problemin çözüm yolunda karsi tarafi dinlemeyi, digerlerinin istek ve taleplerini kendi istek ve talepleriyle karsilastirmayi ve çözüm stratejilerini bu yolda olusturmayi deneyimleyerek ögrenir. Olaylara veya sorunlara daha disaridan bakmayi da süreç içerisinde ögrenir.”
Okul öncesi dönem için, uzmanlar tarafindan yapilandirilmis etkinlikler ile çocugun karsilastigi problemleri fark etmesi, çözüm stratejilerini olusturmasi ve kendisi için en iyi olani seçip uygulamaya baslamasi ile problem çözme becerileri gelismeye baslayacagini ifade eden Seda Aydogdu, temel bakim veren kisilerin çocukla yapilandirilmis veya yari yapilandirilmis etkinlikler yapmasinin; yetiskinler için de çocugun duygu, düsünce, davranis üçlüsünü tanimasini saglayacagini vurguladi.
Seda Aydogdu sunlari söyledi: “Böylece ebeveynlerin çocuklariyla olan baglari pekismis olur. Çocuk problemi çözmek için ugrasirken, anne-baba onu izlerken, çocugun bilissel süreçlerine hakim olur ve süreci daha hizlandirabilir veya daha pratik hale getirebilirler. Problem çözme becerilerinde her zaman üzerinde durdugumuz en önemli nokta; yikici yollar yerine yapici yollardan geçerek çözüme ulasilmasidir.”
Klinik Psikolog Seda Aydogdu, okul öncesi dönemde olan çocuklar bir problem ile karsilastiginda, ailenin problem tazeyken çocukla iletisim kurmasi gerektigini belirterek tavsiyelerini söyle siraladi:
• Problemin nasil ortaya çiktigi, nasil tanimlanip algilandigi ve nasil çözüme ulasilabilecegi düsünülerek konusulmalidir. Bu konusma içeriginde çocugun duygu ve düsünceleri de mutlaka olmali, problemle ilgili konusma yapabilmesi için çocuga firsat verilmelidir.
• Aile çocuk için problemi tanimladiktan sonra çocuk da kendi tanimini yapmalidir. Özünde okul öncesi dönemde olan çocuk için aile rol model olmalidir. Ilerleyen süreçte çocuk tekrar problemle karsilastiginda düsünebilecegi ve örnek alabilecegi deneyimleri olusacaktir.
• Çocuk okul öncesi bir egitim kurumuna gidiyor ise; sinif içi olusturulan etkinliklerin mutlaka dis çevre içinde uygulanabilir olmasi önemlidir. Problem çözme becerisi ayni zamanda zihinsel bir aktivite oldugundan dolayi zihinsel gelisiminde desteklendigi çalismalarin yapilmasiyla es deger gelisebilmektedir.
• Çocuklarda problem çözme davranisinin daha iyi olabilmesi için yapilacak etkinliklerin temeli öncelikle günlük yasam becerilerine uygun bir sekilde gelistirilmelidir. Içerikler mutlaka oyun temelli olmali ve yaratici düsünceyi pekistirecek sekilde yapilandirilmalidir. Etkinlikler dengeli olmali ve basitten karmasiga dogru gitmelidir.
42.9 ° / 22.6 °
39 ° / 20.8 °
36.2 ° / 22.3 °
