Çocuklarda isitme kayiplarinin önlenmesinde erken asamada uygulanacak tarama testleri kritik önem tasiyor. Dogumdan hemen sonra yapilacak tarama testleriyle çocuklarin olasi isitme sorunlari tespit edilerek; sosyal izolasyon, okul basarisi ve dil gelisimi gibi problemleri en aza indirmek mümkün hale geliyor.
May Isitme Cihazlari Egitim Sorumlusu Odyolog Seda Baskurt, insan yasaminda dil edinimiyle baslayan sürecin, isitme ile dogrudan iliskili oldugunu söyleyerek, sözel iletisimin temeli olan dilin insan iliskilerinin de temelini olusturdugunu ifade ederek, “Dil edinimi çocukluk çaginda meydana gelmektedir. Siklikla 5 yasina kadar çocuklarda dil edinimi tamamlanmakla beraber, dil edinimi için saglikli isitebiliyor olmak gerekir. Isitme kaybi ile dünyaya gelen çocuklarda dil edinimi isitme kaybinin tedavi edilmedigi durumlarda yasitlarindan geri kalabilmektedir. Bu yüzden isitme kaybinin erken teshisi ve tedavisi çocugun akranlarina yetismesi için kritik önem tasimaktadir. Isitme problemi çocukta artikülasyon problemleri, gecikmis konusma gibi dil gelisim problemlerine sebep olabilmektedir” görüsünü kaydetti.
Tarama testleri 81 ilde de yapilabiliyor
Tarama testlerinin çocuklardaki olasi isitme kayiplarinin tespitinde ve tedavisinde önemli bir avantaj sagladigini söyleyen Seda Baskurt, Ülkemizde Ulusal Yenidogan Isitme Taramalari kapsaminda; yenidogan her bebege kamu hastaneleri, özel hastaneler ve üniversite hastaneleri gibi dogumun gerçeklestigi tüm hastanelerde isitme testi yapildigini ifade etti. Baskurt, 2008 yilindan bu yana 81 ilde devam eden bu programda yapilan testin bebege aci veren bir uygulama olmadigini vurguladi.
Isitme kaybinin sonradan geçirilen enfenksiyon hastaliklari, kafa travmalari, kulaga alinan darbeler, sik orta kulak iltihabi, yüksek sese uzun süre maruz kalma gibi sebeplere bagli olarak sonradan da ortaya çikabildigine dikkat çeken Baskurt, “Dogumdan hemen sonra yapilan yenidogan isitme taramalarinda testten geçen bebekler pek çok sebepten ötürü ilerleyen yillarda isitme kaybina maruz kalabilmektedir. Bu sebeple okul çagina baslayan tüm çocuklarda ülke genelinde 81 ilde 2015 yilindan bu yana 1.siniflara okul çagi isitme taramalari Saglik bakanligi tarafindan verilen odyometre cihazlari ile toplum sagligi merkezinde görev alan saglik personelleri tarafindan yapilmaktadir” dedi.
Isitme testi sonuçlarinin Saglik Bakanligi tarafindan takip edildigini anlatan Odyolog Seda Baskurt, ‘’Ilk T-ABR testinden geçemeyen çocuk isitme kayiplidir, diyemeyiz. Aileler bu durumda panige kapilmamali ve ikinci test sonuçlarini beklemelidirler. Siklikla dogum sonrasi kulakta sivi birikimine bagli ilk testten geçemeyen bebekler ikinci kez yapilan T-ABR testinden geçmektedir. Eger ikinci defa yapilan testten de geçemezlerse referans merkeze sevk edilerek detayli isitme testleri yapilacaktir” dedi.
Isitme kaybi tanisi konulan bebeklere vakit kaybetmeden tedaviye baslanmasi tavsiyesinde bulunan Baskurt sözlerine söyle devam etti: “Çocugun isitme kaybinin, yasinin ve dil gelisiminin göz önünde bulundurulduktan sonra isitme kaybini tedavi etmek amaciyla ilaç tedavisi, isitme cihazi ve isitsel implant uygulamalari yapilmalidir. Daha sonra özel egitim ve rehabilitasyon destegi aldirilarak isitme kaybinin meydana getirecegi dil ve konusma problemleri ekarte edilmelidir.”