COVID-19 KRIZININ ARDINDAN KAMU BORÇLARI NASIL?

TÜRKIYE ÖNÜMÜZDEKI 2 YILA DIKKAT ETMELI

• Euler Hermes, kamu borçlari açisindan gelismekte olan ülkeler ve düsük gelirli ülkelerin durumunu inceleyen yeni bir rapor yayinladi.

• Rapora göre Covid-19 kriziyle birlikte devreye giren benzeri görülmemis destek paketleri, kamu maliyesinde kayda deger bir bozulmaya neden oldu. Bu durum özellikle, Covid-19 sonrasi borç dalgalanmasindan daha fazla etkilenen gelismekte olan ülkeler ve düsük gelirli ülkeler için geçerli.

• Raporun yazarlarindan Euler Hermes Kidemli Ekonomisti Manfred Stamer, gelismekte olan ülkelere kiyasla Türkiye’de kamu borcunun halen yönetilebilir seviyelerde oldugunun altini çizdi.

29 Haziran 2021, Istanbul – Covid-19 kriziyle karsi karsiya kalan pek çok ülke, ekonomiye hizla, benzeri görülmemis politika destekleri verdi. Bu da kamu maliyesinde kayda deger bir bozulmaya neden oldu. Dünyanin önde gelen alacak sigortasi sirketi Euler Hermes, bu durumdan daha çok etkilenen gelismekte olan ülkeler ve düsük gelirli ülkeler ile ilgili yeni bir rapor yayinladi.

Rapora göre Covid-19 salgini ve buna bagli küresel ekonomik kriz, gelismekte olan ülkelerdeki kamu borcunun sürdürülebilirliginde daha önce deneyimlenmemis bir degisimi tetikledi. Euler Hermes, önümüzdeki iki yil içinde gelismekte olan ülkelerde ve özellikle düsük gelirli ülkelerde, borç sikintisinin artmasini ve bazi temerrütlerin yani sira daha fazla kredi notu düsürülmesini bekliyor. Düsük gelirli ülkelerin, Covid-19'a karsi harcama tepkilerini hizlandirmasi, döviz rezervlerini yeniden insa etmesi veya korumasi ve krizin yaralarini dengelemesi için en az 450 milyar dolara ihtiyaci olacagi belirtiliyor. Kapsamli bir çözümün yoklugunda, agir borç yüklerinin, zengin ve fakir ülkeler arasinda kalici bir küresel ayrisma yaratabilecegine dikkat çekiliyor.

Türkiye’de kamu borçlari yönetilebilir seviyede

Türkiye ekonomisinin, baz etkileri ve 3 yillik inisli çikisli krizlerin ardindan toparlanma göstermesiyle birlikte 2021 ve 2022 yillarinda güçlü bir sekilde büyüyecegini belirten Euler Hermes Kidemli Ekonomisti Manfred Stamer “Hesaplamalarimiza göre Türkiye’de 2019’da GSYH’nin yüzde 33’ü seviyesinde olan kamu borcu, Covid-19 ile birlikte GSYH’nin yüzde 37’sine yükseldi. Bu, kamu borçlari baglaminda, Türkiye ile es seviyedeki gelismekte olan ülkelere kiyasla nispeten düsük ve yönetilebilir bir durumda oldugumuzu gösteriyor” degerlendirmesinde bulundu.

Türkiye için orta vadede risk

Euler Hermes’in hazirladigi Kamu Borçlari Sürdürülebilirlik Riski Skoru tablosunda (PDSRS) 101 adet gelismekte olan ülke bulunuyor. En riskli 20 gelismekte olan ülke arasinda Misir, Güney Afrika, Hindistan, Brezilya ve Pakistan yer aliyor. Tabloda, “en savunmasiz” olarak isaretlenen ülkelerin, uluslararasi borç verenlerden finansal destek arama, borç hafifletme/yeniden yapilandirma girisimlerine basvurma veya kamu borçlarinda temerrüde düsme olasiligi yüksek olarak belirtiliyor.

Türkiye’nin bu tabloda 30. sirada yer aldigini belirten Manfred Stamer “Bu, Türkiye'nin önümüzdeki iki yil içinde temerrüde düsmesini veya kamu borcunu yeniden yapilandirmasini beklemedigimiz anlamina geliyor. Ancak siralama orta vadeli bir riske de isaret ediyor. Önümüzdeki 2 yila dikkat edilmeli” dedi.

Tablodaki en riskli 20 ülke arasinda Latin Amerika ve Afrika'dan yedi, Orta Dogu ve Asya'dan üçer ekonomi yer aliyor. Bununla birlikte gelismekte olan Avrupa'dan herhangi bir ülke bulunmuyor. Ilk 20, 2020'de temerrüde düsen bes ülkeden Lübnan, Surinam, Zambiya, Arjantin olmak üzere dördünü de içeriyor.