Günümüzde giderek artan enerji ihtiyacinin karsilanmasi için fosil yakitlar birincil enerji kaynagi olarak kullaniliyor. Ancak fosil yakitin çevreye olan olumsuz etkileri degerlendirildiginde alternatif enerji kaynaklari olarak günes enerjisi, rüzgar enerjisi ve jeotermal enerji gibi kaynaklara gösterilen ilgi giderek artiyor. Tüm bu sistemlerin yaninda gazlastirma teknolojisi de hem verimliligi hem de çevre dostu olmasi sebebiyle alternatif enerji kaynaklarindan biyokütleden enerji eldesinde yerini almaya basladi. Dokuz Eylül Üniversitesi Çevre Mühendisligi Bölümü Aritma Çamurlari Laboratuvarinda da arastirmacilar çalismalarini gazlastirma teknolojisi üzerinde yogunlastirdi. Çevre Mühendisligi Bölümü Çevre Teknolojisi Anabilim Dali Ögretim Üyesi Prof. Dr. Azize Ayol ve ekibi TÜBITAK 1001 projesi kapsaminda gelistirdikleri yöntem ile biyokütleden hidrojen içerigi zengin sentez gaz üretti.
4 AILENIN ELEKTRIK IHTIYACI
DEÜ Çevre Mühendisligi Bölümü Aritma Çamurlari Laboratuvarinda yürüttükleri çalismalari anlatan Prof. Dr. Azize Ayol, “Laboratuvarimizda aritma çamurlarindan gazlastirma teknolojisi ile elde ettigimiz iyi kalitede sentez gazini enerji üretmek amaciyla kullanimi ile ilgili çalismalar yürütüyoruz. Projemiz dünyada dogrudan önemli miktarlardaki aritma çamurunun gazlastirma potansiyelinin arastirildigi sayili projelerden biridir. Atiksu aritma tesislerinde olusan ve bertarafi gereken çamuru hammadde olarak alip gazlastirma teknolojisi ile farkli amaçlarla yeniden kullanimini sagliyoruz. Yaptigimiz çalismalarda bir kilogram kuru aritma çamurundan 1KWh elektrik enerjisi ve 1,2 metreküp hidrojence zengin sentez gazi elde ettik. Bu sistemin 24 saat araliksiz çalistirilmasi mümkün. Biz pilot tesisimizi 12 saat boyunca araliksiz isletebiliyoruz. Aritma çamurundan günde yaklasik 20KWh elektrik enerjisi üretebiliyoruz. Bu da 4 ailenin elektrik tüketiminin karsilayabilecek bir miktardir” dedi.
Tamamlanan projenin yeni projelerin ortaya çikmasini sagladigini belirten Prof. Dr. Azize Ayol, “Üniversitemiz Çevre Mühendisligi Bölümü ve Makine Mühendisligi Bölümü ögretim üyeleri ile Istanbul Üniversitesi Cerrahpasa Çevre Mühendisligi Bölümü ögretim üyeleriyle birlikte TÜBITAK 1001 desteginde ortak bir proje yürütüyoruz. Projemiz, Makine Mühendisligi Bölümü’nden Prof. Dr. Can Özgür Çolpan ve Istanbul Üniversitesi Cerrahpasa Çevre Mühendisligi Bölümü’nden Doç. Dr. Atakan Öngen ile birlikte yürütülmektedir. Gelistirdigimiz yöntem ile dogrudan aritma çamuru, zeytin prinasi ya da yesil atiklardan farkli karisimlar olusturarak özellikle hidrojen ve metan içerigi çok yüksek gaz elde ediyoruz. Dogrudan aritma çamurunu gazlastirarak aritma çamurunun kati kalintisindan fosforu geri kazanabiliyoruz. Kalan malzemeden de iyi kalitede bir absorban madde elde ediyoruz. Gelistirdigimiz özgün tasarimli reaktörler sayesinde gazlastirma sirasinda olusan tar ve katrani da minimuma indiriyoruz. Bu da elde edilen gazin kullanim öncesi temizlik islemini azaltiyor. Bunlarin entegre olarak çalisildigi bu ölçekte çalismalar yok. Projede genç arastirmacilarin yetistirilmesine de önem veriyoruz. Suan DEÜ ekibinde projede görevli ögrencilerimizden doktora ögrencisi Özgün Tezer ve lisans ögrencisi Mehmet Utku Öztürk çalismalara katki vermektedir.” diye konustu. Özellikle kirsal yerlesimlerde enerjinin yenilenebilir kaynaklarindan saglanmasinin önemine vurgu yapan Prof. Dr. Azize Ayol söyle konustu:
“Böyle sistemlerle, kirsal alanlarda organik atiklarin dogrudan elektrik enerjisine çevrilmesi mümkün. Bu sistemler için çok yüksek ilk yatirim maliyetlerine gerek yok. Gazlastirma sisteminde yakma teknolojilerinde oldugu gibi hava kirletici emisyonlar yok ya da son derece az. Hava kirliligi anlaminda da bu sistemler yakma teknolojisine alternatifi olan iyi sistemler olarak dikkat çekmektedir.”