Orman Yanginlari Astim Için Büyük Tehdit
Iklim degisikligi, birçok ormanin orman yanginlarina karsi savunmasizligini artiriyor. Ülkemizde de son zamanlarda artan orman yanginlari, iklim degisikliginin sonuçlarinin iyiden iyiye hissedilmesine neden oldu. Artan sayidaki orman yanginlari, astim da dahil olmak üzere solunum yolu hastaliklarinin gelisimine de katkida bulunabilir. Bu özellikle akcigerlerinin küçük yüzey alani nedeniyle çocuklarda önemlidir. Sadece küçük bir miktar orman yangini hava kirliligine maruz kalmanin solunum sagligi üzerinde tehlikeli etkilerini gösterebilir.
Orman yangini dumani; partikül madde, karbonmonoksit, nitrojen oksitler ve (ozon öncüleri olan) çesitli uçucu organik bilesikler içerir ve hem yerel olarak hem de yanginlarin rüzgar yönündeki bölgelerinde hava kalitesini önemli ölçüde azaltabilir.
Iklim Degisikligi Hastaliklari Tetikliyor
Iklim degisikligi; hava kirliligini, vektör kaynakli hastaliklari, alerjenleri, su kalitesini, su ve gida tedarikini, çevresel bozulmayi, asiri sicagi ve siddetli havayi etkileyecektir. Tüm bu degisiklikler saglik için ciddi bir tehdittir. Yüksek sicakliklar sagliksiz hava ve su kirleticilerinin konsantrasyonlarini artirabilir. Bunlarin yani sira, iklim degisikliginin meydana gelen çevresel sonuçlari arasinda; isi dalgalari, yagislardaki degisiklikler (sel ve kuraklik), daha yogun firtinalar ve kötülesen hava kalitesi yer aliyor. Hava kalitesinin kötü olmasinin özellikle çocuklarda astimi tetikleyici özelligi vardir. Bunun yani sira iklim degisikliginden kaynaklanan diger durumlar da hem astimin tetiklenmesinde hem de diger alerjik hastaliklarin tetiklenmesinde önemli bir rol oynuyor.
Iklim Degisikliginin Astimli Kisilere Etkisi
Iklim degisikligi, önceden var olan solunum yolu hastaliklarina dogrudan neden olarak veya agirlastirarak; solunum yolu hastaliklari için risk faktörlerine maruz kalmayi artirarak solunum sagligi için büyük bir tehdit olusturur. Iklim degisikligi, astim gibi kronik solunum yolu hastaliklarina neden olabilen ve agirlastirabilen su ve hava kirliligini artirir. Iklim degisikliginden kaynaklanan artan sicakliklar, hava yolu iltihabina neden olan ve akciger dokusuna zarar veren yer seviyesindeki ozonun artmasina neden olur. Zemin seviyesindeki ozonun artmasi astimla yasayan insanlar için zararli olabilir. Yer seviyesindeki ozona karsi en savunmasiz kisiler basta çocuklar olmak üzere; yaslilar, akciger hastaligi olan kisiler veya aktif olarak disarida olan kisilerdir. Çocuklar, yer seviyesindeki ozon için en büyük risk altindadir ve yetiskinlere göre astim olma olasiligi daha yüksektir.
Evlerde Küf Olusmasi Ile Astim Belirtileri Siddetlenebilir
Asiri yagislar ve artan sicakliklar da iç mekan hava kalitesi sorunlarina neden olabilir. Örnegin, astim ve/veya küf alerjisi olan kisilerde solunum kosullarinin kötülesmesine ve yeterli astim kontrolünün saglanmasinda artan zorluklara yol açabilecek sekilde iç mekanlarda küf olusumuna neden olabilirler. Küresel isinma ve iklim degisikligi ile birlikte, bazi bölgelerde küfün çogalmasina neden olabilecek artan yagis ve sel geliyor. Nem, astimin gelismesine ve astim semptomlarinin kötülesmesine katkida bulundugu bilinen küf çogalmasiyla iliskilidir. Özellikle selden etkilenen evlerde küf olusumu artis gösterir. Bu durum da astimi olanlarda belirtilerin siddetlenmesine neden olabilir.
