Bugün, 3 Aralık 2024 Salı
Mevsimsel depresyonun depresyonun bir türü oldugunu belirten uzmanlar, kadinlarda erkeklere oranla daha fazla görüldügüne dikkat çekiyor. Mevsimsel depresyonun en yaygin belirtilerinin artmis uyku ihtiyaci ile gündüz agirlik hissi, yorgunluk, halsizlik, b
Üsküdar Üniversitesi NPISTANBUL Beyin Hastanesi Uzman Psikolog Sera Elbasoglu, mevsimsel depresyon konusunda bilgi verdi, tavsiyelerde bulundu.
Uzman Psikolog Sera Elbasoglu, mevsimsel depresyonun, depresyonun bir türü oldugunu belirterek “Tam olarak açik bir nedeni olmasa da sonbahar ve kis aylarinda yani daha kisa günlerin ve daha az gün isiginin beyinde kimyasal birtakim degisiklikler yaparak depresyon belirtilerine yol açtigi düsünülmektedir. Ayrica uykuyla ilgili bir hormon olan melatonin ile mevsimsel depresyonun bir iliskisi olabilecegi de düsünülmektedir. Mevsimlerin ve gün isiginin insan üzerinde birçok fizyolojik ve psikolojik etkisi vardir.” dedi.
Iki tür mevsimsel depresyon oldugunu belirten Elbasoglu, “Birincisi sonbahar sonundan veya kis aylarinin basinda baslayan ve yaz aylarinda hafifleyen; ikincisi ise çok daha az yaygin olan, ilkbaharin sonlari veya yaz basi gibi baslayan türüdür. Hastaligin belirtileri her yil benzer zamanlarda gelmekte ve yine benzer zamanlarda hafiflemekte veya iyilesmektedir. Genellikle yetiskinlikte baslayan bu depresyon türü kadinlarda erkeklerden daha sik görülür.” dedi.
Mevsimsel depresyonun en yaygin belirtilerine de dikkat çeken Sera Elbasoglu, “En yaygin semptomlar artmis uyku ihtiyaci ile gündüz agirlik hissi, yorgunluk, halsizlik, bas agrisi veya baska fiziksel sorunlar, odaklanma ve düsünceyi toparlamakla ilgili sorunlar, tekrarlayan ve olumsuz içerikte düsünceler, önceden keyif alinan is ve ugrasilara olan ilgi ve haz almada kayip, içe çekilme, çabuk öfkelenme, kaygili olma, mutsuzluk, suçluluk, umutsuzluk, cinsel istegin azalmasi, hamur isi ve tatli gibi kan sekerini hizla yükselten yiyeceklere yönelme ve kilo almadir.” diye konustu.
Günes isigi semptomlari azaltabiliyor
Bu iki tür depresyonun tedavisi genelde farklilik gösterdigini kaydeden Sera Elbasoglu, su bilgileri verdi:
“Günes isigi alma, semptomlarin azalmasina katki saglayabilir. Bu eger mümkün degilse hastanelerde kontrollü bir sekilde, belli araliklarla ve sürelerle özel bir isik tedavisi yapilabilmektedir. Psikoterapiler depresif belirtilerin artmasinda etken olan birtakim çarpik düsüncelerin degistirilmesi, kisilerarasi iletisim yönetimini gelistirerek stresle ve depresif duygulanimlarla basa çikma konusunda kisiye yardimci olabilmektedir. Antidepresanlar gibi bir ruh sagligi uzmaninin reçete edebilecegi ilaçlar mevsimsel depresyona yol açabilen kimyasal dengesizligi düzenlemeye yardimci olabilir. Bu tedavi seçeneklerinin biri ya da kombinasyonu kisi için bir ruh sagligi uzmani tarafindan düzenlenebilir.”
Mevsimsel depresyonun hastalik oldugu kabul edilmelidir
Mevsimsel depresyon ya da depresyonun herhangi bir türü için kisinin kendisinin yapabilecegi pek çok sey oldugunu kaydeden Sera Elbasoglu, “Yukarida sayilan belirtiler kisiyi hareketsiz kilar ve günlük etkinlik düzeyini minimuma indirme egilimindedir. Zorunda olmadikça bir sey yapmak güçtür. Bazen kisiler, zorunda olunan sorumluluklari bile yürütemez hale gelirler. Fiziksel yorgunluk, isteksizlik, haz alamama, umutsuzluk yani hiçbir sey degismeyecek, düzelmeyecek hissi çok güçlü olabilir ve kisiye güne baslamak için gerekli motivasyonu verecek pek bir sey yok gibidir. Öncelikle bunun bir hastalik oldugu, kisinin kendi yapisi ya da normalinin olmadigini idrak etmesi ve durumun degisebilecegini fark etmesi gerekir. Degismeyecegini düsündügümüz bir sey için çabalamak anlamsiz gelir.” dedi.
Günlük rutinlere dönmek önemlidir
Depresif süreçlerde genelde öncelikle dis firçalama, banyo yapma gibi kisisel bakimin aksatilmaya baslandigini belirten Sera Elbasoglu, “Bu gibi kaybedilen günlük rutinlere planli ve ölçülü sekilde yeniden dönmek önemlidir. Bozulan yemek düzenini saglikli hale getirmek, aktivite miktarini artirmak, aile ve arkadaslarla vakit geçirmek, eskiden hoslanilan aktiviteleri yapmak iyi gelecektir. Ayrica tekrarlayici olumsuz düsüncelerden uzaklasmaya çalisma da çok önemlidir. Bu düsünceler geçmiste yasanan birtakim üzüntü verici ya da olumsuz duygular hissettiren olaylarla ilgili olabilecegi gibi siklikla kisinin kendi durumu üzerine umutsuz ve kaygili nitelikte de olurlar.” diye konustu.
Bu önerilere kulak verin!
Uzman psikolog Sera Elbasoglu, tavsiyelerini söyle siraladi:
“Baslangiçta bunlarin tümünü birden yapmaya çalismak gerçekçi bir hedef olmayacaktir. Bunlari bulundugunuz noktaya göre ve fazla yük olusturmayacak sekilde planlamak önemlidir. Örnegin aktivite düzeyi çok azalmis birisi için 10-15 dakika disariya çikmak ve kisa bir yürüyüs yapmak iyi bir baslangiç olabilir. Veya konusmanin iyi gelecegini düsündügünüz biriyle bulusmak, sinemaya gitmek iyi gelebilir. Tabi ki hali hazirda pandemi döneminin getirdigi sinirliliklar ile fiziksel ve duygusal etkileri göz ardi etmek de gerçekçi olmayacaktir. Açik havada, tedbirler çerçevesinde insanlarla görüsmek, yürüyüs yapmak gibi aktivitelerin yani sira daha kolaylikla gerçeklestirilebilen online görüsmelerle sevilen kisilerle vakit geçirilebilir. Ufak çabalar enerji getirecektir ve bu da yeni seyler yapmak için motivasyon saglayacaktir. Hareketin kendisi hareket getirir. Bir tedavi plani içerisindeki ilaçlar da kisinin depresif belirtilerinin azalmasina yardimci olacak ve depresif süreçle daha iyi bas etmesini de saglayacaktir. Depresyonun hangi türü oldugu fark etmeksizin psikoterapiler de psikolojik dayanikliligi arttirarak koruyucu bir islev üstlenirler.”
Uzman Psikolog Sera Elbasoglu, “Son söz olarak, mevsimsel depresyon tedavisi diger hemen tüm psikiyatrik hastaliklarda oldugu gibi çoklu alanlara müdahale gerektirir. Bu da esasinda insanin karmasik ve incelikli dogasiyla iliskilidir.” diye konustu.
13 ° / 7.6 °
13.4 ° / 8.4 °
14.8 ° / 7.4 °
