'Kan grubunun koronavirüsten koruyucu bir yönü yok'
Ankara Sehir Hastanesi Acil Tip Klinigi Egitim Görevlisi ve Saglik Bakanligi Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Afsin Emre Kayipmaz, kan gruplari ve Covid-19 arasindaki iliskiye iliskin DHA'ya açiklama yapti. Kayipmaz, bu konuya iliskin ulusal ve uluslararasi çalismalarin yapildigini belirterek söyle dedi: "Hacettepe Üniversitesi'nden yayinlanmis bir çalisma var. Bu çalismada koronavirüs testleri pozitif olan kisilerin büyük çogunlugunun 'A' grubunda oldugu, onu daha sonra '0' grubunun izledigi ortaya konmus. Ama burada çok önemli bir sonuç cümlesi var; 'her ne kadar hastalar arasinda belirli kan gruplari daha sik görünse de hastaligin klinik gidisatina bu kan grubunun herhangi bir etkisi yoktur' diye. Bu su demek; klinik gidisat derken, hastalarin entübasyon oranlarinda, yogun bakim yatis oranlarinda veya ölüm oranlarinda, kan gruplari ile bu bahsettigim klinik gidisat kriterleri arasinda herhangi istatiksel olarak anlamli bir iliski gösterilmemis.
Kayipmaz, kendi kanaatinin de 'belirli kan gruplari bu hastaliktan korunmaktadir', 'daha az yakalanmaktadir' diye, tedbirsiz davranislar içerisine girilmemesi gerektigi yönünde oldugunu belirterek, "Hangi kan grubu olursa olsun, her ne kadar çalismalarda belirli kan gruplarinda hastalarda daha nadir oldugu gösterilmis olsa da tedbirler tüm kan gruplari için aynidir. Bahsettigim çalismada koronavirüs tanisi almis hastalarda en sik gözlenen kan grubunun 'A' grubu oldugu ortaya konmus. Ondan sonra '0' grubu, üçüncü sirada 'B' grubunun en son sirada da 'AB' grubunun geldigi saptanmistir. Dedigim gibi kisinin kan grubu ne olursa olsun, kan grubunun koronavirüsten koruyucu bir yönü yoktur" diye konustu.
Asi üretiminin artmasi ile birlikte üretici ülkeler ve firmalarin ciddi bir rekabet içine girdigini belirten Kayipmaz, sunlari kaydetti:
"Biz asilarin ne tür asilar olduguna bakiyoruz. Birisi inaktif asi denilen zayiflatilmis veya öldürülmüs virüsün vücuda verilmesi, vücutta buna karsi bir antikor yanitinin elde edilmesi prensibine dayanan asilar. Ikincisi, vektör asilar dedigimiz asilar, üçüncüsü de mRNA asilari olarak tarif edilen asilar. Bu üretilen asilarin kimi inaktif asi, kimi de mRNA asi, kimi vektör. mRNA asilarinin üretilmesi, inaktif asilara göre daha kolay ve daha kisa zamanda daha fazla miktarda asi üretebiliyorsunuz. Burada dezavantaj eksi 70 derecede saklama zorunlulugu. Bu da asinin dagitimi anlaminda karsimiza ciddi bir sikinti çikariyor. Kamuya maliyet olarak baktiginizda, mRNA ile inaktif asilarin benzer maliyette oldugunu, vektör asilarin da daha düsük maliyette oldugunu görüyorsunuz. Inaktif asilar, uzun yillardir kullanilan diger hastaliklar içinde kullanilan bilindik, alisik olunan bir yöntemdir. mRNA asilari daha yeni teknolojidir. mRNA asilarinin da insanlarin DNA'sindaki genetik yapiyi bozma gibi bir durum söz konusu degildir."
Inanktif asilarin saklanmasi ve dagitilmasinin daha kolay oldugunu kaydeden Kayipmaz, "Bu anlamiyla bu asilara baktigimizda, yillardir asi üretiminde uygulanan yöntem ile üretilmis olmasi dolayisiyla, daha önce acil servis çalisanlarinda, yurt disindaki çalismalarda etkinliginin gösterilmis olmasi dolayisiyla ben kisisel olarak inaktif asiyi olmayi tercih ederim. Inaktif asinin maliyeti mRNA asinin maliyetinden daha az degildir, hemen hemen ayni maliyette. Kisisel olarak benim tercihim inaktif asilar yönünde olur" dedi. DHA