Cinsel Saglik&Üreme Sagligi Haklari Platformu (CISÜ), 1 Aralik Dünya AIDS Günü sebebiyle Türkiye’de HIV ile yasamak, HIV politikalari ve destek mekanizmalarinin ele alindigi iki gün süren bir toplanti gerçeklestirdi. CISÜ Cinsel Yollarla Bulasan Enfeksiyonlar (CYBE) Çalisma Grubu’nun öncü oldugu etkinlikte konusan SPoD HIV Çalismalari Birim Gönüllüsü Oguzhan Uzun, “Mevcut çalismalar ve dernekler HIV’i halka anlatma konusunda ve HIV ile yasayan LGBTI+’lari temsil etmekte geride kaldi” dedi. Pozitif Yasam Dernegi’nden Mehmetcan Yazicioglu da HIV ile yasayan kisilerde pandemiye iliskin endiselerin yüksek seviyede oldugunu belirtirken, bu süreçte sosyal hizmet kuruluslarindaki farkli uygulamalar ve meslek elemanlarinin bilgi eksiginin de zorlayici oldugunu ifade etti.
AIDS’le Savasim Dernegi, Pozitif-iz Dernegi, Kirmizi Kurdele, Pozitif Dayanisma, Pozitif Yasam, 17 Mayis Dernegi, Kirmizi Semsiye ve SPoD kuruluslarindan katilimcilarin konusmalari ile gerçeklestirilen toplantinin açilis konusmasini yapan SPoD HIV çalismalari gönüllüsü Tankut Atuk, CISÜ CYBE Çalisma Grubu olarak; “Özne Odakli HIV Etkinlikleri” ile özneleri merkeze alan, öznelerin deneyim ve ihtiyaçlarini temel alan, öznelere alan açan bir HIV etkinligi yaparak, HIV üzerine konusmak ve düsünmek, HIV’i toplum sagligi ve biyomedikal boyutundan çikarip gerçek hayatlara indirgemeyi amaçladiklarini dile getirdi. SPoD HIV Çalismalari Birim Gönüllüsü Oguzhan Uzun ise mevcut çalismalarin ve derneklerin HIV’i halka anlatma konusunda geride kaldigini ifade ederek, “HIV konusundaki çok ilkel düsüncelerin hala gündemde olmasi geride oldugumuzun göstergesi… Bunu daha çok dillendirme ve konusmaya gayret etmeliyiz ki HIV ile yasayanlar için bir seyler yapiyor olabilelim” dedi.
HIV konusunda ilkel düsünceler hâkim
SPoD HIV Çalismalari Birim Sorumlusu Oguzhan Nuh ise sosyal medyada HIV ile ilgili ortaya atilan sosyal medya paylasimlarinin zaman zaman HIV tanisi almis insanlari olumsuz etkileyebilecegine deginerek, “Insanlarin yazdiklari yanlis bilgilerin düzeltilmesi ya da bu bilgilerin yayilmasinin önlenmesi için HIV aktivizminin daha çok dillendirilmesi ve ifade edilmesi gerekiyor. Bu noktada söylem sadece bir söylem olarak kalmiyor. Bu tür söylemler, dezavantajli gruplarda daha yikici bir etki birakabiliyor” diye konustu.
Pandemi teshis&tedaviyi zorlastirdi
Pozitif Yasam Dernegi’nden Mehmetcan Yazicioglu psikososyal destek sürecinde karsilasilan zorluklarin temelinde COVID 19’un geldigini kaydetti. HIV ile yasayan kisilerde pandemiye iliskin endiselerin yüksek seviyede oldugunu aktaran Yazicioglu, bu süreçte sosyal hizmet kuruluslarindaki farkli uygulamalar ve meslek elemanlarinin bilgi eksiginin de zorlayici oldugunu ifade etti. Medula sisteminin degismesi sonucu, kisisel bilgilerin artik sadece mahkeme karariyla gizlenebilir hale getirildigini vurgulayan Yazicioglu, “Pozitif Yasam Dernegi, bu genelgenin iptaline yönelik bir dava açti. Tedaviye erisim yönünden problemler ile karsilasiliyor” dedi.
“Çogulcu, hak temelli bir söylem gelistiriyoruz”
AIDS’le Savasim Dernegi’nden Prof. Dr. Tugrul Erbaydar, Saglik Bakanligi’ni HIV ile mücadele alaninda söylem gelistirme, toplumla iliskiler, HIV ile yasayanlara yaklasim konusunda bugüne dek olumlu yönde etkilediklerini aktardi. Zaman içinde salt meslek örgütü olmaktan çikip çalisma gruplari kuran, hibrit bir dernek haline geldiklerini belirten Erbaydar, “20 ilde örgütlendik ve International Council of AIDS Service Organization, European Council of AIDS Service Organization gibi uluslararasi birliklere üye olduk. Ülke çapinda üye sayimiz 650’ye ulasti. Olumlu, çogulcu, hak temelli bir söylemin gelistirilmesi için çalismalarimizi sürdürüyoruz” dedi.
Akran danismanligina ihtiyaç duyuluyor
Pozitif-iz Dernegi’nden Çigdem Simsek, HIV tanisi almis kisiler ve yakinlarinin ihtiyaç duyabilecekleri hem fiziksel hem sosyal olarak destek ve danismanlik hizmetlerini üretmenin önemini vurgulayarak, “Alanda en çok akran danismanligina ihtiyaç var. HIV alaninin sac ayaginda destek, savunuculuk, farkindalik var. Bu üçü birbirine giriyor. Farkindalik olmadan savunuculuk yapamiyorsun. Kapasite gelistirme egitimleri düzenlenmeli ve siddetsiz dilin gelistirilmesine önem vermeliyiz” diye konustu.
Pozitif Dayanisma Dernegi’nden Ogulcan Yediveren ise Türkiye’de HIV’e dair önyargilar toplumsal önyargilarla iç içe geçmis durumda oldugunu belirterek, sunlari söyledi: “LGBTI+lara karsi ayrimci bakis açilari, uyusturucu kullananlara karsi önyargilarla kesisebiliyor. HIV ile yasayanlarin ilk olarak “bilgiye erismesi”, ikinci olarak “duygusal destek” almalari çok önemli. Özellikle insanlar tani aldiktan sonra pek çok kaygiya sahip olabiliyor. Akran danismani el kitabi” hazirlandi, su anda ‘HIV ayrimsiz dil kilavuzu’ üstüne çalisiliyor.”
Kadinlar danismanlik almakta çekimser
Pozitif-iz Dernegi’nden Önder Bora da özellikle pandemi döneminde tüm enfeksiyon uzmanlarinin COVID’e yönelmesinden dolayi randevu almakta güçlük çekildigine deginerek, “Bu dönemde özne dernekleri ayni sekilde çalisti ve hekimlerle danisanlar arasinda bir köprü olusturdu. HIV ile yasayanlarin sosyal hayatta karsilastiklari diger kisilerden ugradiklari ayrimciliklarla alakali sorunlari var” diye konustu. Danisanlarin büyük çogunlugunun erkek oldugunu dile getiren Boru, “Maalesef kadinlar danismanlik almak konusunda çekinceli davranabiliyor. Ve biliyoruz ki kadinlar en geç tani alan gruptalar” ifadesini kullandi. 17 Mayis Dernegi’nden Defne Güzel, HIV ile yasayan LGBTI+larin kendilerini güvende hissedecekleri açilabilecegi, konusabilecegi mecralarin yayginlasmasi gerektigini vurgulayarak, HIV ile yasayanlara yönelik psikososyal desteklerin de kamu politikalarina dahil edilmesi gerektiginin altini çizdi. Güzel, “Saglik personelinin gerçeklestirdigi ayrimci uygulamalarin tamamen önüne geçilmeli ve hasta haklariyla ilgili kapsamli çalisma yapilmali” dedi.