Gazeteci Hayrettin Yıldırım tarafından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı aleyhine açılan. Nemport Liman İşletmeleri ve Özel Antrepo Nakliye Ticaret A.S. tarafından yapılması planlanan "Liman Tevsii" projesi ile ilgili olarak verilen 06/01/2020 tarih ve 5758 sayılı "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararının iptali istemine İzmir 6. İdare Mahkemesi’nce 26 Şubat 2021 tarihinde verilen davanın reddi kararı Danıştay 6. Dairesi tarafından temyiz edilmişti. 6. İdare mahkemede görülen 2022/305 Esas no ile görülen dava sonucunda “ÇED olumlu” kararının hukuka ve mevzuata uygun olmadığına karar verdi.
İLK HUKUK MÜCADELESİNİ DE DE GAZETECİ KAZANMIŞTI.
İzmir 6. İdare mahkemesi “İzmir 3. İdare Mahkemesinin E:2020/223 sayılı dava dosyasına sunulan Bilirkişi Raporu ile dava dosyasındaki bilgi ve belgeler bir bütün olarak değerlendirildiğinde, Bilirkişi Raporunda uyuşmazlık konusu "Liman Tevsii" projesi ve bu projeye ilişkin dava konusu 06/01/2020 tarih ve 5758 sayılı "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararının her bir uzmanlık alanı yönünden ilgili mevzuat kapsamında ayrı ayrı değerlendirildiği, değerlendirme yapılırken projenin ilgili alana yönelik olası etkilerinin çok yönlü olarak tartışıldığı, bu kapsamda projenin ilgili alanlar yönünden muhtemel veya kaçınılmaz olumlu/olumsuz etkileri ve bu etkilerin boyutunun "sürdürülebilir kalkınma" ve "sürdürülebilir çevre" ilkeleri ile birlikte değerlendirildiği, sonuç olarak projenin ve dava konusu "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararının -hem her bir uzmanlık alanı yönünden ayrı ayrı hem de multidisipliner bir yaklaşımla genel olarak- işletme öncesi, işletme siyasi ve işletme sonrasındaki dönem bağlamında ilgili teknik mevzuatı yönünden ve bilimsel açıdan uygun olduğunun belirtildiği görülmekle İzmir ili, Aliağa ilçesi, Nemrut Körfezi Mevkiinde Nemport Liman İşletmeleri ve Özel Antrepo Nakliye Ticaret A.S. tarafından yapılması planlanan "Liman Tevsii" projesine ilişkin dava konusu 06/01/2020 tarih ve 5758 sayılı "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararında hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.” diyerek işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar vermişti.
YILDIRIM’IN ITIRAZI DANISTAY’DA KABUL EDILDI
Kararın ardından temyiz için Danıştay Altıncı Dairesi’ne başvuran gazeteci Hayrettin Yıldırım; bir başka dosya üzerinden alınan bilirkişi raporunun mahkeme tarafından hükme esas alınmasının usul ve yasaya uygun olmadığı, mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunun Kyme Antik Kentine ilişkin bölümünün yetersiz ve daha önce İzmir 4. İdare Mahkemesinin E:2019/963 sayılı dosyasından alınan bilirkişi raporuyla çelişkili olduğu, proje alanının 1. derece arkeolojik sit alanı içerisinde yer aldığı, dolayısıyla yer seçiminin mevzuata aykırı olduğu, proje alanının mera olduğu hususunun ÇED sürecinde dikkate alınmadığını ileri sürmüştü.
Olayı inceleyen Danıştay Altıncı Dairesi, 2577 Sayılı kanunun 49. Maddesine uygun bulduğu temyiz isteminin kabulüne, davanın reddine ilişkin İzmir 6. İdare Mahkemesi’nin 26/02/2021 tarih ve E:2020/759, K:2021/245 sayılı kararının bozulmasına ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 20/A-2(i) maddesi uyarınca, karar düzeltme yolunun kapalı olduğunun duyurulmasına usulde oy çokluğu ve esas yönünden oybirliği ile karar verdi.
AÇILAN BİR DİĞER DAVA DA ZAFER İLE SONUÇLANDI.
Açılmış olan davada, İzmir İli, Aliağa İlçesi, Nemrut Körfezi Mevkiinde. Nemport Liman İşletmeleri ve özel Antrepo Nakliye Tic. A.Ş tarafından yapılması planlanan “Liman Tevsii” Projesi ile ilgili olarak. Verilen karar 06.01.2020 tarih ve 5758 sayılı “Çevresel Etki Değerlendirilmesi olumlu kararının. Dava konusu proje alanının 3. Derece Arkeolojik sit alanı olarak belirlenmesine ilişkin karara karşı. Açılan davanın dikkate alınmadığı, projenin büyük kısmının deniz kısmında gerçekleştirildiği. Dolgu yapılması planlanan projenin tamamlanmasıyla. Arkeolojik tabakaların büyük bir hızla yok olacağı. Proje sona erdiğinde büyük tonajlı konteynır gemilerinin Antik Liman’ın bitişiğindeki Nemport İskelesi’ne yanaşacak olmasının tahribata yol açacağı. ÇED raporunda proje alanında yapılacak faaliyetlerinden dolayı. Flora ve faunanın nasıl etkileneceği. Deniz eko sistemi üzerindeki etkilerinin detaylı bir şekilde incelenmediği. Ayrıca işletmede yürütülen faaliyetlerin halk sağlığına kısa ve uzun vadedeki. Olumsuz etkilerinin tartışılmadığı ileri sürülerek açılan dava da karar çıktı.
6. İdari Mahkemesi Tüm yapılan çalışmalarla alakalı. Körfez Hidrodinamiğine nasıl etki edeceği yeterince açıklanmadığı gerekçesi ile 06.01.2020 tarih 5758 sayılı “ ÇED olumlu” kararının belirtilen nedenler ile hukuka ve mevzuata uygun olmadığı sonuç ve kanaatine varmıştır.
“KURUMLAR GEREGINI YERINE GETIRMELI”
Konuyla ilgili açıklamada bulunan Hayrettin Yıldırım, “Bölgede inanılmaz bir tarih ve doğa katliamı yaşanmaktadır. Bunun ivedilikle durdurulması elzemdir. Sürece etki etmesi gereken tüm kurumlara dilekçe ile başvurarak gerekli işlemlerin yapılması ve yasal tedbirlerin alınması için harekete geçmelerini talep ettim. Danıştay Altıncı Dairesi’nin 3 Kaşım 2021 tarihli kararına istinaden. Gerekse yerel mahkeme 6. İdare Mahkemesi kararları gereği. Gereğini yapmayan, müdahale etmeyen tüm kurum ve kuruluşlar Nemport liman İşletmeleri ile birlikte suça ortak olacaklardır. Gereğini yerine getirmedikleri takdirde, ilgili kurumlar için de bir vatandaş olarak suç duyurusunda bulunacağım.” dedi.
