ILKLERIN KENTI FOÇA'DAN BIR ILK DAHA

Foça tarih boyunca birçok ilk’e imza atti. Bugünlerde yeni bir ilk’e daha imza atmaya hazirlaniyor. Ithalati oldukça fazla olan PANGA baliginin üretim, isleme ve ihracat planlamalari konusunda yatirimcilar Foça kaymakamlik binasinda bir araya geldi. Katilimcilar arasinda Bakirçay Üniversitesi ve katip çelebi üniversitesi ögretim görevlilerininde içinde bulundugu yatirimci gruba Foça Tarim Ilçe Müdürü Tercanlioglu, Koçdar  Vakfi Müdürü Iclal Bonneval, Yatirimcilardan Ömer Faruk Tunca, Oguz gezer Ubih, Yurt disindan Jakop kobus  ile yatirim danismanlari yer aldi. Siyaset ve is adami Turhan Arinç’in yani sira Is adami savas Mizrakçi katildi. Yurt disi ortakli yatirimda Avrupa Birligi Fonlarindan destek çalismalarini Ingiliz asilli Isviçre Vatandasi Jakop Kobus görev aldi. Türkiye’de çokça tüketilen ancak ticari anlamda üretimi henüz gerçeklesmemis olan Panga baligi artik Foça’da gerçeklesecek.  

Sunum sirasinda Restoranlarda tükettigimiz Kiliç Baligi ve Mezgit baliginin aslinda çogu zaman Panga baliginin oldugu vurgusu yapildi. Türkiye’nin yillara göre balik üretimi- tüketimi ile yapilan sunumda iç pazarda ve ihracatta ciddi alici bulacagina isaret eden konusmacilar Yeni Foça Bucak Mevkii’nde çikan termal suyun Panga Baligini yetistirmede ideal ortam sagladigina dikkat çektiler. Havuzlardan çikan suyun geri dönüsümde tarim alanlarinda kullanilabilecegini ifade eden yatirimci grup tesisin çevreye katacagi katma degerleri siralarken çevreye duyarli bir tesis olacaginin altini çizdi.

 PANGA BALIGI;

Panga Baligi, Asya kedi baligi (Pangasianodonhypophthalmus)

Ülkemizde Panga baligi olarak isimlendirilen LatincesiPangasianodonhypophthalmusolan bu balik Asya’da ChaoPhraya ve Mekong nehirlerinde dogal olarak bulunmaktadir. Dolayisiyla bu nehrin geçtigi ülkelerde panga baligin yogun bir sekilde üretimi yapilmaktadir. Hizli büyümesi, bitkisel agirlikli yem ile beslenebilmesi ve dünya pazarinda yogun talep görmesinden dolayi özellikle Vietnam, Banglades ve Endonezya’da yogun bir sekilde üretimi yapilmaktadir. Panga baliginin 2018 yili dünya toplam üretimi 2,8 milyon ton olup, bu üretimin 1,36 milyon tonunu Vietnam’da gerçeklesmistir.

Panga baligi az yagli, lezzetli, kilçiksiz, beyaz etli olmasi nedeniyle genellikle fileto halinde piyasaya sunulmaktadir. Ayni zamanda bu baliklar, köpek baliklarina benzer vücut hatlari nedeni ile yavru ve küçük boylarda akvaryum sektöründe akuaristlerin ilgisini çekmektedir. Bu sayede özellikle Vietnam’dan hem fleto, hem porsiyonluk, hem de canli yavru balik seklinde dünyanin birçok ülkesine gönderim yapilmaktadir.

Panga baliklari dogal hayatlarinda göçmen bir balik türü olarak bilinir ve üremek için nehirden yukari uzun mesafeler kat ederler. Ana vatanlarinda Muson yagmurlari döneminde yumurta dökerler, yumurtalari demersal ve yapiskan özelliktedir, bu sayede nehir bitkilerine yapisirlar. Ergin bireylerin 130 cm ve 40 kg’in üzerine ulasabildikleri bilinmektedir. Yetistiricilik kosullarinda bu baliklarin 1-1,5 kg araliginda hasatlari yapilmaktir. Genellikle kuru sagim ve dölleme yöntemi kullanilmakta, pre-larvalar genellikle 1 gün içerisinde yumurtadan çikmaktadir. Kisa sürede açilan agizlari sayesinde planktonlarla beslenmeye baslayan baliklar bir süre sonra hazir yemlerle beslenmektedir. Balik besisi yaklasik 10–14 ay içerisinde tamamlanmaktadir. Anaç olabilmeleri  için erkek baliklarda 2, dislerde ise 3 yil gerekmektedir.

Bu baliklarin gelismis hava keseleri, yüzeyden hava almalarini saglamaktadir. Bu özellikleri sayesinde zorlu su kosullarinda hayatta kalabilmektedirler. Sicaksulari (32°C)seven bu baliklarin, binde 15’e kadar aci sularda da gelisim saglayabildikleri bilinmektedir.

Ülkemizde panga baliklari akvaryum sektöründe köpekbaligi olarak taninmakta, aktif hareketleri ile ilgi çeken, sevilen ve talep gören baliklardandir. Bunun yani sira çok miktarda fleto olarak ithalati yapilmaktadir. Genellikle restoran ve otellerde soslanip farkli sekillerde pisirilerek, farkli baliklar olarak satilmaktadir.

Panga baliginin ülkemizde üretilmesi oldukça önemlidir. Bu baligin ülkemizde üretimi ile ilgili bazi çalismalar yapilmis olup, ticari sekilde üretimi tam olarak basarilmamis olmakla birlikte, bu baligin üretimi ile ilgili oldukça yogun ARGE çalismasi yapan Mavi Protein Danismanlik firmasi çok basarili sonuçlar almis ve üretimde birçok sorunu çözmüstür. Panga baligin ülkemizde üretilmesi ile Avrupa’da da yogun talep gören bu baligin Avrupa ülkelerine ülkemizden gerek yemeklik, gerekse yavru olarak ihracati mümkün olacaktir.