Yillik belirlenen asgari ücret her yil hem kurumsal hem is gücü piyasasinda dolasimda olan birçok temel birimi etkiliyor. Tesvikten prime, cezadan BES’e birçok kalemde rakamlar asgari ücrete göre yeniden düzenleniyor. KPMG Türkiye Is ve Sosyal Güvenlik Direktörü Ismail Sevinç, “Bu yil yüzde 21,56’lik artisla 2 bin 943 liradan 3 bin 577 lira 50 kurusa yükselen asgari ücretin sosyal güvenlik ve issizlik sigortasi primi dahil isverene maliyeti 4 bin 382 lira 43 kurus olacak. Bekar bir asgari ücretli çalisanin eline AGI dahil 2 bin 825 lira 90 kurus geçecek” dedi. Sevinç, Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafindan belirlenen 2021 yili asgari ücretine göre kamuda ve özel sektörde yeniden düzenlenen temel rakamlarla ilgili su bilgiyi verdi:
Issizlik ödenegi: Issizlik ödeneginin alt ve üst sinirlari brüt asgari ücrete göre belirleniyor. Alt sinir asgari ücretin yüzde 40'i, üst sinir ise yüzde 80'idir. 2020 yilinda en düsük issizlik maasi bin 177 lira 20 kurus, en yüksek issizlik maasi ise 2 bin 354 lira 40 kurustu. Asgari ücrete yapilan artisla en düsük issizlik maasi bin 431 liraya, en yüksek issizlik maasi ise 2 bin 862 liraya yükseldi.
Kisa çalisma ödenegi: Kisa çalisma ödenegi brüt asgari ücretin yüzde 60'i, en yüksek ödenek ise brüt asgari ücretin yüzde 150'si kadar oluyor. 2020 yilinda en düsük kisa çalisma ödenegi miktari bin 765 lira 80 kurus, en yüksek kisa çalisma ödenegi miktari ise 4 bin 414 lira 50 kurustu. Yeni asgari ücrete göre en düsük kisa çalisma ödenegi miktari 2 bin 146 lira 50 kurusa, en yüksek kisa çalisma ödenegi miktari ise 5 bin 366 lira 25 kurusa yükseldi.
Nakdi ücret destegi: Ücretsiz izne ayrilanlara ya da kisa çalisma ödenegi alamayanlara verilen nakdi ücret destegi brüt asgari ücretin yüzde 40'idir. 2020’de nakdi ücret destegi bin 177 lira 20 kurustu, bu yil yapilan artisla bin 431 lira oldu.
Istihdam tesvikleri: Istihdami desteklemek için halen 15 adet istihdam tesviki yürürlükte. Istihdam tesviklerinin bazilari dogrudan asgari ücret dikkate alinarak hesaplandigi gibi bazilari sigortalinin kazancina göre hesaplaniyor. Örnegin kamuoyunda 5 puanlik isveren tesviki olarak bilinen tesvik sigortalinin kazancina göre belirleniyor. Bu tesvik tutari asgari ücretli için 2020 yilinda 147 lira 15 kurustu, 2021’de ise 178 lira 8 kurus olarak uygulanacak. Diger yandan isbasi egitimlerini tamamlayanlarin istihdami sonrasi verilen tesvik, 7103 tesviki, hizli ise dönüs destegi gibi tesviklerin üst siniri kazanca göre degil asgari ücrete göre hesaplaniyor. 2021’de bu tesviklerin hesaplanmasi ve uygulamasi hassasiyet gerektiriyor.
Asgari geçim indirimi: AGI, asgari ücret ve çalisanlarin medeni durumuna, çocuk sayisina göre degisiyor. 2020 yilinda bekar bir kisinin hak ettigi AGI miktari 220 lira 73 kurustu, 2021’de ise 268 lira 31 kurus oldu. Esi çalismayan sigortali 321 lira 98 kurus, esi çalismayan ve bir çocuklu 362 lira 22 kurus, iki çocuklu için 402 lira 47 kurus, üç çocuklu 456 lira 13 kurus AGI alacak.
Geliri, brüt asgari ücretin üçte birinin üzerinde olan kisilerin ödemesi gereken prim tutari brüt asgari ücretin yüzde 3'ü kadar. GSS prim ödemeleri 2020’de 89 lira 49 kurustu, 2021’de 107 lira 32 kurusa yükseldi. Geliri, brüt asgari ücretin üçte birinin altinda olan kisilerin saglik primlerini ise devlet karsiliyor.
Emeklilik için borçlananlar brüt asgari ücretin yüzde 32'si üzerinden ödeme yapiyor. 30 günlük ödeme miktari 941 lira 76 kurustan bin 144 lira 80 kurusa çikti.
Yurtdisindan borçlananlar brüt asgari ücretin yüzde 45'i üzerinden ödeme yapiyor. Bu rakam da aylik bin 324 lira 35 kurustan bin 609 lira 88 kurusa yükseldi.
BAG-KUR prim ödemeleri brüt asgari ücretin yüzde 34,5'i tutarinda. Primlerin zamaninda ödenmesi halinde 5 puan indirim saglanarak bu oran yüzde 29,5’a düsüyor. 2020 yilinda 30 günlük indirimsiz ödeme miktari bin 15 lira 34 kurus, 5 puan indirimli miktari 868 lira 18 kurustu. Bu yil 30 günlük indirimsiz ödeme miktari bin 234 lira 24 kurus, 5 puan indirimli miktari bin 55 lira 36 kurus olacak.
Idari para cezalari: Is, sosyal güvenlik, is sagligi ve güvenligi mevzuatina göre kesilen idari para cezalari brüt asgari ücret tutarina göre belirleniyor. Ceza miktarlari 2020 yilinda 2 bin 943 lira üzerinden uygulaniyordu. 2021’de 3 bin 577 lira 50 kurus üzerinden uygulanmaya baslandi. Örnegin; bir kisiyi sigortasiz çalistirmanin denetim raporuyla tespit edilmesi halinde ise giris cezasi 2020 yilinda 2 bin 943 X 2 = 5 bin 886 TL iken, 2021 yilinda 3 bin 577,50 X 2 = 7 bin 155 TL olarak uygulanacak. Bu durumda kayit disi isçi çalistirmanin maliyeti artiyor.
BES’te devlet katkisi üst siniri, brüt asgari ücretin yillik tutarinin yüzde 25’i kadardir. 2020 yili için bu üst sinir 8 bin 829 liraydi, 2021 yilinda 10 bin 732 lira 50 kurusa yükseldi.
Raporlu olan ve ayakta tedavisi süren kisilere günlük kazancinin 2/3’ü, yatarak tedavisi sürenlere günlük kazancinin yarisi tutarinda SGK tarafindan geçici is göremezlik ödenegi ödeniyor. Asgari ücretle çalisan sigortalilara ödenen geçici is göremezlik ödeneginin alt siniri asgari ücrete göre belirleniyor. 2020 yilinda tedavisi yatarak süren hastalara günlük en düsük 49 TL, tedavisi ayakta sürenlere ise 65 TL ödeme yapiliyordu; 2021’de bu tutarlar yatan hastalar için 59 lira 6 kurus, ayaktaki hastalar için 79 lira 5 kurus olacak.
