Kadina yönelik siddet ne yazik ki toplumumuzun büyük sorunlari arasinda yer aliyor. 2021 yilinin yalnizca ilk iki ayinda 48 kadin hayatini kaybetti. Geride biraktigimiz 2020 yilinda ise 408 kadin siddete kurban verildi.
Kayitlara yansiyan bu rakamlarin disinda, kadina yönelik siddetin farkli boyutlarina da dikkat çeken Formteg Danismanlik Merkezi kurucularindan Psikolog G. Tansu Ocak, siddetin yalnizca fiziksel kaynakli olmadigini, psikolojik siddetin de yikici sonuçlar dogurabilecegine dikkat çekti. Psikolog Ocak, siddeti tanimlayarak, fiziksel, psikolojik, cinsel ve ekonomik siddetin nasil tanimlayabilecegimize dair önemli bilgiler paylasti.
“CINSIYET ESITSIZLIGI KADINLARIN RUH SAGLIGINI OLUMSUZ ETKILIYOR”
Cinsiyet esitsizliginin yasandigi toplumlarda bireylerin daha saglikli ve üretken olduguna dikkat çeken Psikolog G. Tansu Ocak, “Cinsiyet esitsizligi, kadinlarin ruh sagligini olumsuz yönde etkilemektedir. Kisilerin sadece cinsiyetlerinden dolayi omuzlarina yüklenen toplumsal cinsiyet rolleri kisileri istemedikleri seye maruz birakmakta bunlar asiri strese ve kaygiya sebep olmakta dolayisiyla tüm bunlar ruh sagligini olumsuz yönde etkilemektedir. Oysa cinsiyet esitligi, her cinsiyetten insanin esit haklara, sorumluluklara ve firsatlara sahip olmasidir. Cinsiyet esitligi, kadinlara ve kiz çocuklarina yönelik siddeti engeller. Vatandaslarina hiçbir ayirim yapmadan, esit deger veren ülkeler daha güvenli ve daha sagliklidir. Bu da ruh sagligini olumlu yönde etkilemekte ve saglikli bir neslin temelini olusturmaktadir” ifadelerini kullandi.
Siddeti kabul etmek ve hos görmenin siddet döngüsünü besleyecegini ifade eden Psikolog Tansu Ocak, “Siddet kisilerin yasam tarzina, yasina ve tutumuna bagli olarak iliskilerde farkli sekillerde kendini gösterir. Bazen siddet o kadar küçük baslayabilir ki bunu siddet olarak tanimlamak bile zordur. Örnegin, siddet lakap takmak, ekonomik olarak kisitlamak veya diger insan iliskilerinden soyutlanmak seklinde baslayabilir. Sürdürülmesini veya tirmanmasini önlemek için siddet döngüsünü zamaninda kirmak önemlidir. Az da olsa hiçbir siddet kabul edilmemeli veya hos görülmemelidir. Siddet denildigi zaman akla ilk olarak fiziksel siddet gelmektedir. Ancak siddet bununla sinirli degildir. Kadina yönelik siddet, fiziksel oldugu kadar, psikolojik(duygusal), cinsel ve ekonomik boyutlariyla da görülmektedir” seklinde konustu.
“PSIKOLOJIK SIDDET DAHA YAYGIN ANCAK DAHA AZ BILINIYOR”
Kadina yönelik siddetin türlerini açiklayan Psikolog Ocak, az bilinen ve tepki gösterilmeyen psikolojik, cinsel ve ekonomik siddetin de yikici sonuçlar dogurabilecegine dikkat çekti.
Psikolog Ocak siddet türlerini;
• “Fiziksel siddet; fiziksel gücün kullanilmasi ile dogrudan vücut bütünlügüne verilen zarardir. Tokat, tekme, yumruk, itme, korktugu bir yerde veya bir seyle yalniz birakma, iskence etme vb. tutum ve davranislarda bulunma fiziksel siddete örnektir.
• Psikolojik siddet; genellikle fiziksel siddetten daha yaygindir ancak daha az bilinmekte ve daha az tepki gösterilmektedir. Bunun nedeni ise psikolojik siddetin çok az fark ediliyor olmasi. Psikolojik siddete maruz kalmis kisiler, psikolojik siddete ugramamis kisilere göre bir baskasina psikolojik siddet uygulamaya daha egilimli oluyorlar. Tehdit, asagilama, asiri ve acimasizca elestirme, manipülasyon, isim takma, emir verme, küfretme, alay etme, hakaret etme, duygusal olarak ihmal etme, küçümseme, pasif agresif davranislar (küsmek, surat asmak, terk etmekle tehdit etmek…) sergilemek psikolojik siddetin örneklerindendir. Yapilan çalismalarda ülkemizde her iki kadindan biri psikolojik siddete maruz kalmaktadir.
• Cinsel siddet; kisiyi rahatsiz eden, kisinin kendi rizasi olmadan herhangi bir cinsel eyleme maruz kalmasidir. Cinsel siddet hem fiziksel hem psikolojik siddet barindirir. Fiziksel siddetten farki cinsel siddette kisinin cinsel bütünlügüne yapilan bir saldiri söz konusudur. Ancak bu saldiri sadece fiziksel bir nitelik tasimak da zorunda degildir. Sözlü olarak yapilan cinsel taciz de cinsel siddettir. Cinsel saldiriya ugramis birine verilen zararlardan biri de olayin yarattigi travmadir dolayisiyla cinsel siddetin içerisinde psikolojik siddet de vardir.
• Ekonomik siddet; kisinin ekonomik olarak ihtiyaçlarindan mahrum birakilmasi ve paranin güç, tehdit, kontrol araci olarak kullanilmasidir. Kadinin çalismasina veya isinde ilerlemesine engel olma, esit ise esit ücret ödememe, kadin oldugu için mirastan mahrum etme, kadinin maasina el koyma, kisiyi parasiz birakma veya az bir miktarla geçinmesini bekleme, para biriktirmesine engel olma gibi davranislar ekonomik siddetin örneklerindendir” ifadeleriyle açikladi.
Psikolojik siddetin en çok aile yakinlari tarafindan uygulandigini, dolayli olarak gerçeklestigi için fark edilmesinin zor oldugunu belirten Psikolog Tansu Ocak, “Psikolojik siddetin en çok bulundugu yer kadinin aile ortamidir. Psikolojik siddetin farkina varilmasi zordur çünkü genelde kisinin en yakinlari tarafindan uygulanir. Fark edilememesinin bir diger sebebi de dogrudan degil, dolayli bir biçimde yapiliyor olmasidir. Asagilayici küçümseyici tavirlara maruz kaldiklarindan siddete ugrayan kisiler kendilerini yetersiz, kötü ve suçlu hissetmekte bu da zamanla düsük benlik saygisina neden olmakta ve dolayisiyla kendilerine uygulanan psikolojik siddetin farkina varamamalarina ve tepki gösterememelerine sebep olmaktadir” diye konustu.
“PSIKOLOJIK SIDDET NASIL FARK EDILIR”
Psikolog Tansu Ocak psikolojik siddeti fark edilebilir kilmak için, “Eger bu yaziyi okudugunuzda, iliskilerinizde psikolojik siddetin olup olmadigini merak ediyorsaniz muhtemelen psikolojik siddete maruz kaliyorsunuzdur. Bu durum, zararsiz bir sekilde baslayabilir ve zamanla siddetin seviyesi artabilir. Kendinizi iliskinizde rahat, özgür hissetmiyor, baski altinda, kisitlanmis, asagilaniyor ve asiri elestiriliyorsaniz psikolojik siddete maruz kaldiginizi söyleyebilirim. Zaman kaybetmeden durumun farkina varmak, harekete geçmek ve psikolojik destek almak gerekir” ifadelerini kullandi.