Üsküdar Üniversitesi Mühendislik ve Doga Bilimleri Fakültesi, Endüstri Mühendisligi Bölüm Baskan Yardimcisi Dr. Ögretim Üyesi Muhammet Enis Bulak, kalite kontrolünün endüstrideki yeri ve öneminden bahsetti.
Kalite kontrolü ve kalite güvencesi farkli kavramlar
Kalite kontrolünün üretilen bir ürünün veya sunulan bir hizmetin tanimlanmis kalite kriterlerine uygunlugunu saglayan prosedürler dizisi olarak tanimlandigini belirten Dr. Ögretim Üyesi Muhammet Enis Bulak, “Ayrica ürünü kullanan veya hizmeti alan müsterinin ihtiyaçlarinin karsilanmasini saglayan bir süreç olarak da tanimlanabilir. Diger taraftan kalite güvencesi ile kalite kontrol terimleri birbirine benzeyen farkli kavramlardir. Kalite güvencesi, belirli gereksinimlerin bir ürün veya hizmet tarafindan karsilandigina dair onayin alinmasini saglarken, kalite kontrol bu unsurlarin fiili kontrolünü ve denetimini ifade ediyor.” dedi.
Basarisiz ürünler için gerekli adimlar atilmali
Dr. Ögretim Üyesi Bulak, ‘Bir kurulus etkili bir kalite kontrol programi uygulamak için önce ürün veya hizmetin hangi spesifik standartlari karsilamasi gerektigine karar vermelidir’ dedi ve sözlerine söyle devam etti:
“Daha sonra ise örnegin üretilen ürünlerden test edilecek birimlerin yüzdesinin tanimlanmasi gibi kalite kontrol aktivitelerinin kapsami belirlenmeli. Bu asamanin ardindan basarisiz olan birimlerin yüzdesi gibi ürüne ait gerçek veriler toplanarak sonuçlar üst yönetim ile paylasilmali. Basarisiz olan ürünlerle bir sonraki asamada tekrar karsilasmamak için düzeltici ve önleyici faaliyetler tanimlanarak gerekli adimlar atilmalidir. Örnegin, arizali birimler tamir edilmeli, reddedilmeli veya sunulan servis müsteri tatmin oluncaya kadar ücretsiz olarak tekrarlanmalidir. Çok fazla sayida hatali ürün veya kötü hizmet durumu ortaya çikarsa üretim veya hizmet sürecini iyilestirmek için iyi bir plan tasarlanarak uygulamaya konulmalidir. Son olarak, gerekirse iyilestirme çabalarinin tatmin edici sonuçlar vermesini saglamak veya yeni hatalarin hemen tespiti için kalite kontrol sürecine sürekli olarak devam edilmelidir. Istatistiksel süreç kontrolü, temel sorunlarin tespiti ve düzeltilmesi yaklasimlari, uygulamalarda sikça kullanilan metotlar olarak öne çikiyor.”
Kalite standartlarina uygunluk önemli
ISO 9001'de belirtildigi gibi kalite standartlarina uygunlugun kalite kontrolünün önemli bir parçasi oldugunu ifade eden Dr. Ögretim Üyesi Muhammet Enis Bulak, bu standartlara göre kalite kontrol üretim ve hizmet endüstrisinde odaklanilan 3 noktayi söyle paylasti:
- Isin yönetimi ve kontrolü, iyi tanimlanmis ve yönetilen süreçler, performans kriterleri ve kayitlarin tutulmasi,
- Yetkinlik (beceriler, deneyim, nitelik ve bilgi),
- Personel, güven, motivasyon, kaliteli iliskiler ve organizasyon kültürü gibi daha yönetimsel unsurlar
Bulak söz konusu maddelerle ilgili degerlendirmelerini söyle paylasti: “Bu üç noktadan herhangi biri bir sekilde eksikse, bu ister bir ürün ister bir hizmet olsun, çiktinin kalitesinin düsmesi muhtemeldir. Kalite kontrol, sanayide ürünün müsteriye kadar ulastirilmasinin diger bir adi olan Tedarik Zinciri Yönetimi’nde kritik bir rol oynuyor. Son kullanicinin eline hatali bir ürünün gitmesini engelleyerek müsteri memnuniyetinin arttirilmasini ve sadakatin olusmasina önemli derecede katki sagliyor.”
Kalite kontrolün üretim ve hizmet sektöründe sikça uygulandigini belirten Bulak, “Ilaç sektöründen, tekstil sektörüne veya hava yolu sirketlerine kadar birçok alanda kalite kontrol uygulamalari mevcut. Kalite kontrol sürecini dogru bir sekilde uygulayan firmalar üretimde maliyet azalmasi, müsterilerin memnuniyetinin arttirilmasi, kaynaklarin etkin ve verimli kullanilmasi ve sonucunda daha rekabetçi bir organizasyon olma noktasinda rakiplerine oranla büyük avantajlar sagliyor.” dedi.
Dr. Ögretim Üyesi Muhammet Enis Bulak, kalite kontrolün kullanildigi alanlara iliskin örneklerini söyle paylasti:
- Ürün kalitesi (boyut, büyüklük, renk)
- Etiketlemenin dogrulugu,
- Süreçlerin kontrolü (satin alma, üretim, tedarik zinciri),
- Paketlemenin uygunlugu,
- Montaj hattindaki parçalarin birbirleriyle uygunlugunun kontrolü,
- Hizmeti saglayan kisilerin uygun egitimden geçmesi,
- Havayolu sirketlerinde verilen hizmetle ilgili müsteri problemlerine çözümlerin saglanmasi gibi alanlarda Kalite Kontrol uygulamalari mevcuttur.