Hafta sonu yurdun büyük bir bölümünü etkisi altina alan kar yagisi, kentlerde ve sehirler arasi yollarda ulasimda aksamalara neden oldu. Durum böyle olunca, “Karli ve buzlu zeminlerde nasil araç kullanilmali?” sorusu gündemin ilk siralarina yerlesti. Türkiye’nin ilk ve tek trafik radyosu Radyo Trafik, uzman görüsüyle bu soruya yanit aradi. “Trafikte Yasam” programinda Radyo Trafik Genel Yayin Yönetmeni Cezayir Dogan’in sorularini yanitlayan Ileri Sürüs Teknikleri Uzmani Mert Intepe önemli uyarilar yapti.
“ÖNCELIKLE KAFAMIZI DEGISTIRMEMIZ LAZIM”
En önemli faktörün araçlarin kis sartlarina dogru sekilde hazirlanmasi oldugunu belirten Mert Intepe, “Öncelikle kafamizi degistirmemiz lazim. Aracimizin, tüm aksamlarindan, sivilarin kontrolüne kadar bakima ihtiyaci var. Biz hep kis bastirdiginda bu bakima ihtiyaç duyuyoruz. 4 adet iyi bir kis lastigi olmayan birinin trafige çikmasi emniyetli degil. Dünyanin gelismis ülkelerinde trafigin bir yaz gününde ilerleyebildigi gibi kis gününde de emniyetli gidebilmesi için kis lastiginden baska birincil çözüm yok!” seklinde konustu.
KAR VE KIS LASTIGI
Ileri Sürüs Teknikleri Uzmani Intepe, kis ve kar lastigi kavramlarinin karistirildigina vurgu yaparak, “Kis lastigi, halk arasinda bazen kar lastigi diye tabir ediliyor. Karda is yapar, karda çalisir gibi algilaniyor. Hayir efendim, bunlarin adi kis lastigi… Hava soguk da olsa ayaz da olsa yagmur da olsa fren kabiliyetini, tutunma kabiliyetini, viraj kabiliyetini arttirir. O yüzden bunlarin adi kar lastigi degildir.” ifadelerini kullandi.
ÖN VE ARKA LASTIKLER ARASINDAKI TÜR FARKI
“Aracin az kullanildigi gerekçesiyle sadece 2 lastigin yeni olmasinin yeterli oldugu düsüncesi yanlistir.” diyen Intepe, ön lastiklerin yaz, arka lastiklerin kis lastigi olmasinin, farkinda olmadan aracin savrulmasina sebebiyet verecegini aktardi.
LASTIKLER NASIL MUHAFAZA EDILMELI
Ileri Sürüs Teknikleri Uzmani Mert Intepe, lastiklerin saklanma kosullari hakkinda dogru bilinen yanlislara da degindi:
“Hiçbir imkaniniz yoksa en basitinden lastiklerinizi evdeki çöp torbalarinin içine tekli olarak koyun, agzini baglayarak hava almamasini, böylece de rutubet ve nemden uzak kalmasini saglarsiniz. Günes isinlarindan, soguktan ve sicaktan uzak tutacak bir yerde saklayip lastiklerinizi depolayabilirsiniz. “Lastik Otel” uygulamasi yapan bazi isletmelerde, sadece depoya atilarak lastikler muhafaza ediliyor. Lastikleri bir depoda bekletmek yeterli degildir. Gereginden fazla lastigi üst üste koyarsaniz lastigin ham maddesi ve hamurunda ezilmeler olur. O ezilmeler, bükülmeler lastikte rutubetle beraber tutunma sorunlari yaratir. Yani lastige para vermek yetmiyor, onlara evlat muamelesi yapmamiz lazim.”
“BUZLU ZEMINDE HER SEY OLABILIR”
Yola çikildiginda araçta kis lastigi de olsa bir fren testi yapmanin önemine deginen Intepe, “Lastigin kapali bir yerde durduktan sonra açik alana çikip sogugu hissettiginde verdigi tepki önemlidir. Zeminin durumunu bilmek, takip mesafesini dizayn etmemizi saglar. Her kosul için bir çözüm var ama buzlu zeminler için ayni seyleri söyleyemeyiz. Dünyadaki bütün makaleleri de okusak “yavaslayin” demekten baska bir uyarida bulunamiyoruz. Çünkü kimse buza fiziki olarak bir veri yükleyemiyor. Buzda her sey olabilir. Böyle bir yoldaysak en güzeli güzergah degistirmektir.” uyarisinda bulundu.
BUZDA KAYAN ARACA NASIL MÜDAHALE EDILMELI?
Mert Intepe, buzda kayan araca öncelikle erken fren yaparak müdahale edilmesi gerektigini söyledi. “Buzda fren yapmayacaksak neden kis lastigi aldim ben?” diyen Intepe, “Buzda kaymamizin sebebi, yaklasim hizimizin zemine göre fazla olmasi. Ister istemez ‘frene basmayin’ demek bana göre ‘evden çikmayin’ demek. Yola çikan her sürücü frene basacak. Buzda frene bastiginizda pedalda titreme olacak ve ses gelecek. Hiç korkmadan frene sertçe basmaniz gerekiyor ki; araç kaygan bir zeminde gittigini anlayabilsin.” degerlendirmesini yapti. Kardan yeni temizlenen yolda, temizlenen noktanin en tehlikeli yer olduguna da vurgu yapan Mert Intepe, “Kar temizlendikten sonra yolun buzlanma ihtimali oldukça yüksektir. Önümüzde bir araç karda iz açmissa o izin üzerinden gitmek yerine lastiklerime güveniyor ve hizim da dogruysa basilmamis kar üzerinde gitmek, tutunma daha fazla oldugu için güvenlidir.” dedi.
KAYGAN ZEMINLERDE OTOMATIK VE MANUEL ARAÇ KULLANIMI
Ileri Sürüs Teknikleri Uzmani Intepe, otomatik sanzimanli araçlarda kalkis için 2. vitesin tercih edilmesinin patinaji önleyecegini kaydetti. Intepe’ye göre, manuel sanzimana sahip araçlarda ise 1. viteste gaz vermek yerine debriyajin kavrama noktasinda kalkis yapmak gerekiyor.
KIS LASTIGI ALIRKEN NELERE DIKKAT EDILMELI?
Radyo Trafik Gönüllü Muhabirlerinden gelen sorulari da yanitlayan Mert Intepe, kis lastigi alirken dikkat edilmesi gereken hususlari su sekilde siraladi:
“Lastigin yanak kisminda M+S harflerini görmek gerekir. Bu ibare lastigin kis lastigi hamurundan üretildigini gösterir. M+S ibaresinin yani sira dag figürünün içerisinde kar tanesi ibaresi de mevcutsa bu, iyi bir kis lastigi oldugunu gösterir. Sonrasinda araca uygun ebatli lastik seçimi de oldukça önemli. Boyut ve ebat seçimi zemine tutunma konusunda önemlidir. Aracimiza göre kis lastigi bulunamadiysa, lastik ebadini büyütmek yerine bir küçük ebatta lastik tercih etmek gerekir.”
