Meslek hastaliklarinin çalisma yasaminin en önde gelen ve kangren olmus sorunlari arasinda yer aldigini belirten CHP Izmir Milletvekili Kani Beko, meslek hastaligi nedeniyle emekçilerin ugradiklari hak kayiplarinin arastirilarak tespit edilmesi ve çözüm önerilerinin sunulmasi için Meclis Arastirmasi açilmasini teklif etti.
Emekçi kesimin meslek hastaliklariyla ilgili büyük bir çikmazda oldugunu belirten Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Izmir Milletvekili Kani Beko, konuyu Meclis gündemine tasidi. Meslek hastaliklari konusunda Meclis Arastirmasi isteyen Beko, gerekçesinde sunlari dile getirdi:
Meslek hastaliklari, emekçilerin isyerlerindeki çalisma kosullari veya isten kaynaklanan çesitli etkiler sonucu olusan hastaliklardir. Mesleki bir faaliyetin yürütülmesi veya belirli islerde sürekli çalisma sonucunda, çalisan kiside, bu faaliyetlerle dogrudan baglantili hastaliklar meydana gelmektedir. Dünya Saglik Örgütü (DSÖ) meslek hastaligini, isyerinde bulunan faktörlerin etkisi ile meydana gelen hastaliklarin ortak adi seklinde tanimlarken, Uluslararasi Çalisma Örgütü (ILO) de yine benzer bir tanimla "hastaliga sebep olan birçok etken içinde isle ilgili faktörlerin de bulundugu hastaliklar" olarak ifade etmektedir.
Çalisma yasamimizda belirleyici mahiyette ve kamu, özel ayrimi yapmaksizin sigortali çalisan tüm kisileri kapsayan 5510 sayili Sosyal Sigortalar ve Genel Saglik Sigortasi Kanunu’nun 14. Maddesinde meslek hastaligi, “sigortalinin çalistigi veya yaptigi isin niteliginden dolayi tekrarlanan bir sebeple veya isin yürütüm sartlari yüzünden ugradigi geçici veya sürekli hastalik, bedensel veya ruhsal engellilik halleri” olarak tanimlanmistir (Madde 14/1). Yine kamu ve özel sektöre ait bütün islere ve isyerlerine uygulanacagini belirterek baslayan 6331 sayili Is Sagligi ve Güvenligi Kanunu’nun 3. Maddesine göre ise meslek hastaligi, “mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çikan hastaligi” ifade etmektedir (Madde 3/1, l).
HER YIL 2 MILYONDAN FAZLA KISI YASAMINI YITIRIYOR!
Emekçiler çalisirken kullandiklari is aletlerinin, kullanilan hammaddenin, hammaddenin dönüsmesi sürecinde ortaya çikan gaz, toz, gürültü gibi etkenlerin vb. tehdidi altindadir. Ilaveten, uzun çalisma saatleri ve içinde bulunulan çalisma kosullari da benzer bir biçimde isçinin sagligini sürekli olarak olumsuz etkileyen faktörlerdendir. Bu nedenle de yapilan isle emekçilerin sagligi arasinda dogrudan bir iliski oldugu gerçegi göz ardi edilemez. Uluslararasi Çalisma Örgütü verilerine göre, her yil isle ilgili kaza ve hastaliklar sonucunda 2 milyondan fazla kisi yasamini yitirmektedir. 300 milyondan fazla kisinin ise is kazasi veya meslek hastaliklarina yakalandigi ayni kurum tarafindan kayit altina alinmistir. Görülmektedir ki, dünyada ve ülkemizde insaatlardan madenlere, metalden enerji sektörüne, hizmetten sanayiye, tasimaciliktan tarim isçilerine kadar, çalisanlarin karsi karsiya kaldiklari tehlike ve riskler ve bunlarin sonucu ortaya çikan ölümlü is kazalari, kalici is göremezlikler ve meslek hastaliklari devasa boyutlara ulasmis durumdadir. Bu durum ülkemizde ise OECD ortalamalarinin çok çok üstünde seyretmektedir.
KAZALARIN NEDEN VE SONUÇLARININ ARASTIRILMASI LAZIM
Nitekim Türkiye açisindan bakildiginda ILO ve AB’nin çesitli sözlesmeleri ve direktifleri kabul edilip mevzuat degisikliklerine ve kurumsal degisikliklere gidilmis olunmasina ragmen, ölümlü is kazalari, kalici is göremezlikler ve meslek hastaliklari konusunda tablo çok karanliktir. Ülkemizde her yil 2 binden fazla çalisan is kazalari sonucu yasamini yitirmektedir. Meslek hastaliklari nedeniyle ölümler ise, is kazalarinin 6 katidir. Isçi sagligi ve güvenligi alanindaki tablonun ne kadar vahim oldugunu rakamlar ortaya koymaktadir. Isçi sagligi ve güvenligi tedbirlerinin alinmasi, uygulanmasi, denetlenmesi, önlenemeyen durumlarda ortaya çikan kazalarin neden ve sonuçlarinin arastirilmasi, takibi ve kamuoyu ile seffaf bir biçimde paylasilmasi da dahil birçok alanda ve her birinin ayri ayri önemli sorun basliklari, eksiklikler ve ihmaller oldugu görülmektedir.
SGK’YA GÖRE 2013’TEN BU YANA MESLEK HASTALIGINDAN ÖLÜM YOK!
Ülkemizde kavramin içeriginin emekçiler aleyhine dönüstürülmek istendigine dair pek çok örnek mevcuttur. Nitekim meslek hastaligi tanisinin konmasi sürecinde tani ve tedavi sistemi çalismamakta, saglikli veriler ortaya çikmamakta ya da çikartilmamasi için engeller olusturulmaktadir. Dünyada meslek hastaliklarindan kaynakli binlerce insan hayatini kaybederken SGK’nin verilerine göre, Türkiye’de 2013 yilindan bu yana meslek hastaliklarindan kaynakli ölüm vakasi yok görünmektedir.
Bu nedenle, yillara göre ülkemizde meslek hastaliklarinin kapsami, genele orani, hangi durumlarda çalisanlara meslek hastaligi teshisi konuldugu, tedavi yöntem ve süreçleri, hayatini kaybedenlerin ailelerinin durumu, var olan üç hastaneden birisi olan Istanbul Meslek Hastaliklari Hastanesinin hangi gerekçe ile kapatildigi, Kocaeli de dahil birçok ilde yenilerinin açilmasi konusunda talepler bulunmaktayken hangi saiklarla bu kararin alindiginin tespiti ve acilen ortadan kaldirilmasi ihtiyaci bulunmaktadir.
Yilda en az 600 bin kisinin tedavi gördügü bu neviden hastanelerde yeterli uzman personelin istihdaminin yapilip yapilmamasi bir tarafa, ülkemizde meslek hastaligi – is kazasi oraninin istatistiksel olarak ne oldugu ve bu oranin hangi verilere dayanilarak, hangi uzmanlar tarafindan tespit edildigi de dahil birçok konunun arastirilarak kamuoyunun bilgisine sunulmasi önemli ve nitelikli yasama faaliyeti kapsaminda gereklidir.
Isbu nedenlerle Anayasanin 98. ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Içtüzügünün 104. ve 105. maddeleri uyarinca emekçilerin meslek hastaliklari alanindaki sorunlarinin ve meslek hastaligi nedeniyle ugranilan hak kayiplarinin arastirilmasi ve yasanan sorunlarin tespit edilmesi ile çözüm önerilerinin sunulabilmesi amaciyla Meclis Arastirmasi açilmasini saygilarimizla arz ederiz.
