Proteinler, vücudumuzun temel yapitaslaridir. Hücre yapimi ve onarimi için protein kaynaklarinin düzenli ve yeterli alimina ihtiyaç duyuyoruz. Proteinlerin metabolizmamiz için önemini anlatan Formteg Danismanlik Merkezi kurucularindan Uzman Diyetisyen Ecem Ocak, “Aminoasitler, proteinlerin yapitasidir. Yani aminoasitler bir araya gelerek proteinleri olustururlar. Aminoasitler elzem ve elzem olmayan aminoasitler olmak üzere ikiye ayrilir. Elzem olmayan aminoasitleri sentezleyebiliriz. Fakat elzem olan aminoasitler vücutta sentez edilemediginden dolayi disardan diyetle alinmasi zorunludur” ifadelerini kullanarak proteinlerin önemli faydalarini siraladi.
PROTEIN MIKTARI IHTIYACA GÖRE DEGISKENLIK GÖSTERIR
Uzman Diyetisyen Ecem Ocak, “Protein vücutta enerji kaynagi olarak kullanilir. Asiri miktarda alimi vücut yagi olarak depolanabilir. Bu yüzden ihtiyaç kadar alinmasinda fayda var. Fiziksel aktivitesi az olan bir yetiskinin günlük almasi gereken protein miktarini 1 kg basina 0.8 gram olarak hesaplayabiliriz. Örnegin, 70 kg’lik bir bireyin günlük protein alim miktari 70x0.8 = 56 gram olmalidir. Fakat bazi durumlarda bu ihtiyaçlar farklilik göstermektedir.
Bunlar;
• Büyüme ve gelisme çagindaki çocuklar ve ergenlerde,
• Gebe ve emziren kadinlarda,
• Spor yapanlarda,
• Bazi hastaliklarda protein ihtiyaci artabilmekte, bazi durumlarda da kisitlanabilir oldugu unutulmamalidir.
Kisaca protein ihtiyaci; yas, cinsiyet, var olan hastaliklar, fiziksel aktivite gibi birçok faktöre göre degiskenlik gösterir. Ihtiyaca göre yeterli miktarda alinmalidir” dedi.
PROTEINI HANGI YIYECEKLERDEN ALALIM?
Protein hem hayvansal hem de bitkisel kaynakli olabilecegine dikkat çeken Diyetisyen Ocak, “Bazi protein kaynaklari kalp sagligi üzerindeki etkileri nedeniyle digerlerinden daha iyi kaynak kabul edilir. Az yagli süt ürünleri, derisiz kümes hayvanlari, balik, fasulye, mercimek, soya gibi yiyecekler kan basincini ve kolesterol seviyelerini iyilestirmeye yardimci olabilir.
Bazi besleyici, saglikli protein yiyecekleri;
• Et, derisiz kümes hayvanlari, yumurta: Yagsiz kirmizi et, derisiz tavuk veya hindi.
• Balik ve deniz ürünleri: Somon, ton baligi, karides.
• Az yagli veya yagsiz süt ürünleri: Yogurt, süt, peynir, kefir, süzme peynir, çökelek.
• Baklagiller: Mercimek, fasulye, bezelye, soya.
• Kuru yemisler ve yagli tohumlar: Ceviz, badem, kabak çekirdegi.
Protein açisindan zengin besinler doymus yag açisindan da yüksek olabilir. Yüksek miktarda doymus yag alimi kalp sagligini olumsuz etkiler. Bu yüzden sakatat, islenmis et ürünleri, kizartilmis balik, tavuk, et gibi doymus yag orani yüksek gidalari sinirlandirmak gerekir” ifadelerini kullandi.
NEDEN KALITELI PROTEIN TÜKETMELIYIZ?
Diyetisyen Ecem Ocak proteinlerin önemli faydalarini;
• “Proteinler, kas ve kemiklerinizin yapi tasidir. Kas kütlesini ve gücünü arttirir. Bu nedenle yeterli miktarda protein tüketmek, kas kütlenizi korumaya yardimci olur, kirik ve osteoporoz riskini azaltir. Çalismalar da gösteriyor ki yeterli miktarda protein tüketmek kas kütlesini ve gücünü arttirmaktadir. Fiziksel aktiviteniz fazla ise, agirlik kaldiriyor veya kas kazanmaya çalisiyorsaniz yeterli protein almaniz gerektiginden emin olun.
• Proteinler vücudunuzda herhangi bir yaralanmaya karsi kendini onarmaya yardimci olur. Birçok çalisma, yaralanmadan sonra yeterli protein aliminin iyilesmeyi hizlandirici, onarici etkisi oldugunu gösteriyor.
• Proteinler, daha uzun süre tok hissetmenize yardimci olur.
• Proteinler metabolizma hizini arttirabilir ve yag yakimini destekleyici etkisi vardir.
• Vücudumuz proteinli yiyecekleri sindirmek ve metabolize etmek için daha fazla çaba harcar. Bu da kalori harcamasi demek oldugundan kilo vermeye yardimci oldugunu söyleyebiliriz.
• Yaslanmanin etkisiyle kaslar giderek zayiflar. Yasli yetiskinler arasinda, kirilganligin, kemik kirilmalarinin giderek artmasi sarkopeni olarak adlandirilir. Yasa bagli sarkopeniyi önlemenin en iyi yollarindan biri yeterli protein tüketimidir” ifadeleriyle siraladi.
‘KONTROLLÜ TÜKETILMELI’
Beslenmede dengenin çok önemli oldugunu ifade eden Uzman Diyetisyen Ocak, “Proteinlerin faydalari tartisilmaz bir gerçek. Fakat günümüzde popüler olan yüksek proteinli diyetlerin maalesef zararlari olabiliyor. Protein vücutta enerji kaynagi olarak kullanilir ve asiri miktarda bu enerji vücut yagi seklinde depolanabilir. Yüksek protein almak diger besin ögelerinin yetersiz alinmasina, lif aliminin azalmasina ve sik karsilastigimiz bir sorun olan kabizliga yol açabilir. Özellikle hayvansal kaynakli protein tüketiminin asiri tüketilmesi ve diger besinlerin tüketiminin ihmal edilmesi kalp hastaliklari ve kanser riskinin artmasina sebep olabilir. Her sey denge ile alakalidir. Saglikli bir yasam sürmek için her besin grubundan ve ögelerinden dengeli tüketmemiz sart. Ihtiyaciniz olan günlük protein miktarini hesaplamak, kaliteli protein alimi, yeterli ve dengeli bir beslenme için beslenme ve diyet uzmanindan destek alabilirsiniz” diyerek sözlerini sonlandirdi.
