Yeni normallesme dönemiyle çalisma hayati da degismeye basladi. Her yastan çalisanin sosyallesme alani olarak gördügü çalisma yerleri, pandeminin etkisiyle degisime girdi. Salgin döneminde oldukça popüler olan esnek çalisma modeli sosyallesmenin de çok büyük bir ihtiyaç oldugunu ortaya çikardi. Bu süreçte is toplantilari disinda da sosyal amaçli çevrim içi aktivitelerin sayisi arttirildi. Özellikle üst yönetim ve çalisanin bagli oldugu yöneticiler etkili iletisim yoluyla belirsizlik hissini azaltti. Esnek çalisma uygulamalari; çalisanlarin fiziksel sagligi ve psikolojik iyi olusu, çalisan bagliligi, çalisan ve organizasyon verimliligi, is sürekliligi, isveren markasi ve itibari gibi hem isveren hem de çalisan açisindan olumlu katkilari sundu.
Istanbul Bilgi Üniversitesi Örgütsel Psikoloji Yüksek Lisans Program Direktörü Doç. Dr. Idil Isik tarafindan yürütülen “Esnek Çalisma Yönetim Sistemi Gelistirme Projesi” kapsaminda yapilan arastirmada, Karsilastirmali Is ve Sosyal Güvenlik Hukuku Uygulama ve Arastirma Merkez Müdürü Prof. Dr. Kübra Dogan Yenisey ve Isletme Fakültesi Ögr. Üyesi Doç. Dr. Deniz Kantur ise arastirmaci olarak görev aldi. TÜBITAK’in destek verdigi projede zaman ve/veya mekân esnekligiyle çalisma yönetim standartlarini gelistirerek, Türkiye is yasamina bir uygulama modeli ve rehberi sunmak hedeflendi.
Projenin tüm fazlarinda toplam 81 özel sektör ve kamu kurumu ile sektörel sivil toplum örgütü katilimci oldu. Projenin nitel fazinda 27 kurumdan 53 üst düzey yönetici ile derinlemesine, yari yapilandirilmis, çevrim içi (online) mülakatlar gerçeklestirildi. Mülakatlara toplam 26 insan kaynaklari yöneticisi ve 27 operasyondan sorumlu yönetici katildi. Akaryakit, gaz, üretim, enerji, metal, ilaç, kimya, kozmetik, havacilik, seyahat, turizm, teknoloji, telekomünikasyon, moda, hazir giyim, banka, sigorta, finans sektörlerinden katilimcilar ile yapilan mülakatlar en az 27,53 dakika, en fazla 58,34 dakika, ortalama 41,34 dakika sürdü. Arastirmada evden çalisma, uzaktan çalisma, merkezi ofisten baska bir yerde çalisma, baska sehirden ve ülkeden çalisma gibi esnek çalisma modelleri ön plana çikti.
Arastirmada pandemi öncesine göre isyerinden çalisanlarin orani yüzde 39,6 düstü. Mekân esnekligiyle çalisanlarin orani yüzde 35,6 artti. Dönüsümlü çalisma nispeten daha az tercih edilen bir uygulama olarak gözlemlendi. Metal sektöründeki bir isletmenin yöneticisi, sik ve yüksek maliyetli bina yatirimlarindan vaz geçilecegini, ge daha saha odakli ve butik ofislerin gündeme gelecegini söylüyor. Sehir sinirlarinin kalkmasinin ötesine geçen bir uygulama da baska ülkeden çalisma. Moda sektöründen bir yönetici baska ülkeden çalisma esnekligi hakkinda olumlu tutumunu söyle ifade ediyor: “Mesela su anda benim Ingiltere'deki dokuz tasarimcimin dokuzu da evden çalisiyor. Buraya getirmeme gerek yok; kreatif bir dünya, evden de yapabiliyor.”
Yöneticiler ve çalisanlar arasindaki karsilikli güven, esnek çalismadaki ana belirleyiciler arasinda alti çizilen bir deger. Güveninin pekistiricileri arasinda ise yöneticilerin çalisanlarina yönelik destekleyici yaklasimi ve üst yönetimin esnek çalismaya yönelik olumlu tutumu ile özellikle kriz kosullarinda sürece olan hakimiyeti yer aliyor. Arastirmanin ne amaç ile hazirlandigi hakkinda bilgi veren Doç. Dr. Idil Isik, “Esnek çalisma süreçleri için özellestirilecek bir modelleme acilen baslatilmali. Projemizde bu rapor ile su ana kadar aktardigimiz bulgulardan hareketle, esnek çalisma sürecini bir yönetim sistematigi ile ele alirken dikkat edilmesi gereken pek çok husus hakkinda ip uçlari elde ettik. Bulgulari, is/örgüt psikolojisi, yönetim ve organizasyon ve is hukuku alanlarini kapsayarak disiplinler arasi bir sekilde harmanlayarak, esnek çalisma için bir yönetim sistemi standardinin esaslarini tanimlayabildik. Modellemenin kapsami çok iyi tarif edilmeli. Dahil edilen faaliyetler ve hizmet edecegi hedef kitleler (kisi, kurum, sektör vb.) net olmali. Sinirlari çok iyi çizilmeli. Standardin kapsami disinda kalan konular ve hedef kitleler de net olmali. Içerik, kurallar ve kosullar, bu dokümanin yasal mevzuatin üzerine çikamayacagi dikkate alinarak belirlenmeli” dedi.
