Koronavirüs salgininin yeni bir kriz meydana getirdigini belirten Egitim Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danismanlik Ana Bilim Dali Dr. Ögretim Üyesi Tansu Mutlu Çaykus, virüs kaygisi ile mücadelede önceki kriz dönemlerinin nasil atladiginin hatirlanmasinin yol gösterici oldugunu söyledi.
Krizi beklenmedik ve aniden karsi karsiya kalinan bir durum olarak tanimlayan Dr. Ögretim Üyesi Çaykus, koronavirüsün yeni bir kriz meydana getirdigini belirtti. Kaygiyi, düsünmeyi engelleyen bir durum olarak ifade eden Çaykus, "Bu yeni bir durum, ben daha önce de yeni bir durumla karsilastim. Ben bunun üstesinden gelebilirim” seklinde düsünülmesi gerektigini söyledi.
'Olasi baska bir durumla karsilasildiginda koronavirüs sürecinde ögrenilen herhangi bir sorunla bas etmede elde edilen beceri baska durumlarda yasanabilecek kriz dönemlerinde yol gösterici bir deneyim olacaktir' diyen Tansu Mutlu Çaykus, süreçte yapilmasi gerekenleri söyle siraladi:
- Güven; Iliski içinde güven ihtiyaci karsilanmali. Açik iletisim saglanarak küsme alinma gibi davranislarindan uzaklasilmali. Kaygilar dile getirilmeli.
- Sevgi; Ortak bir dille ifade edilmeli. Ifadesizlik, sevgi ihtiyacinin karsilanmamasi karsiliksiz çatisma, küskünlük olusturur.
- Degerli hissetme; deger duygusu kosula bagli olmamali. Iliskinizde ‘Iyi ki’ dediginiz zamanlara dönün. Kendinizi degerli hissettiren baska kaynaklari kesfedin.
- Umut; Pozitif inanç daima korunmali. Sorumluluklar paylasilmali.
- Kendini ifade etme; Kendimize dönüp eksikliklerimizi gidermeliyiz. Kendimizi dogru anlatmayi, duygu ve düsüncelerimizi dile getirmeyi ögrenmeliyiz.
- Kendini kontrol etme; Çevredekilerin tepkilerini, davranislarini, düsüncelerini ve duygularini kontrol edemeyiz fakat aklimizdan neyin geçecegini kontrol edebiliriz. Kendimize odaklanmali, kendimizi kontrol etmeliyiz.
- Beslenme düzeni; Saglikli beslenilmeli. Beden ne kadar saglikli ise ruh o kadar saglikli olur.
- Uyku düzeni; Günde 7-8 saat uyunmali. Uyku hijyenine dikkat edilmeli.
- Fiziksel aktivite; Daha iyi hissetmek için hareket edilmeli. Nefes egzersizleri ve günlük fiziksel egzersizler yapilarak beden sagligi korunmali.
- Sosyal destek kaynaklari; Fiziksel mesafe korunarak pandemi sürecinde hissedilen duygular ve yasanan deneyimler aile ve arkadaslar ile paylasilmali.
- Mizah; Depresyon, kaygi bozuklugu gibi sorunlar yasayanlar mizah yönlerini güçlendirmeli, bu yönde izlemeler yapmali.
- Kontrol listesi olusturma; Bireyler kendileriyle ilgili gözlemlerini yazmali, krizi firsata çevirerek yapmak istediklerini gündemlerine almalidir. Pandemi öncesinde ve sonrasinda yaptiklari için minnet duymali ya da sükretmelidirler. Süreç degerlendirmesi yapilmasi önemlidir.
