Her 1000 kisiden 7-8’inin aktif epilepsi hastasi oldugu ülkemizde, hasta ve hasta yakinlarinin hayatini toplumsal ön yargilar kabusa çevirebiliyor. 26 Mart Mor Gün yani Epilepsi Farkindalik Günü’nde Türk Epilepsi ile Savas Dernegi, epilepsili bireylerin yalniz olmadiklarina dikkat çekmek ve epilepsiye karsi bakis açilarini degistirmek için herkesi mor gözlük takip #EpilepsiIçinBak farkindalik kampanyasina destek olmaya çagirdi.
Epilepsili bireylerde zeka geriligi olduguna inananlarin orani yüzde 36
Türk Epilepsi ile Savas Dernegi Baskani Prof. Dr. Naz Yeni, “Ülkemizde epilepsi hastalarinin ön yargilar nedeniyle evlenemeyecekleri, çocuk sahibi olamayacaklari, çalisamayacaklari ve okuyamayacaklari düsünülüyor. Daha da vahim olani Epilepsi Farkindalik Arastirmamizin sonuçlarina göre; epilepsi hastalarinin çog?unda zekâ ve fiziksel gelis¸im gerilig?i var olduguna inananlarin oraninin ülkemizde maalesef yüzde 36 olmasi. Epilepsinin zeka ile hiçbir alakasi yok ancak bu yanlis bilgiler nedeniyle birçok hasta ve hasta yakini hastaliklarini saklamak zorunda kaliyor. Türk Epilepsi ile Savas Dernegi olarak #EpilepsiIçinBak farkindalik kampanyamiz kapsaminda bu yil #NeAlakasiVar diyerek tüm bu ön yargilari reddediyoruz” diye konustu.
Ekran karsisinda fazla kalmak epilepsi nöbetlerini tetikleyebilir
Covid 19’un epilepsili bireyler için özellikle bir tehdit olusturmadigini ancak hastalarin dikkat etmesi gerekenler oldugunu da ifade eden Türk Epilepsi ile Savas Dernegi Baskani Prof. Dr. Naz Yeni, pandemi döneminde epilepsi hastalarina 7 öneride bulundu:
1- Pandemi döneminde, evden çalisma, hareketsizlik ve stres gibi faktörlerden dolayi uyku düzenlerinde bozulmalar görülebiliyor. Uykusuzluk epilepsili bireylerin nöbetlerini tetikleyebilir. Hatta bazi hastalar hayatlarinin ilk nöbetlerini uykusuz kaldiklari bir gecenin sabahinda geçirdiklerini ifade ederler. Bu nedenle pandemide uyku düzenini korumaya özellikle dikkat etmek gerekiyor.
2- Televizyon, bilgisayar, telefon ve tablet karsisinda geçen süreler pandemide artti. Epilepsi hastalarinin yüzde 3'ünde parlak yanip sönen isiklar nöbetleri tetikler. Biz bunlara fotosensitive epilepsiler diyoruz. Özellikle çocukluk ve ergenlikte belirgin olan bu epilepsi türüyle ilgili ekran karsisinda uzun süre vakit geçirilmemesi nöbetlerin kontrol edilmesinde büyük önem tasiyor.
3- Pandemi döneminde, epilepsili bireylerin ilaçlarini sokaga çikma yasaklarina uygun bir sekilde ihtiyaca göre temin etmeleri ve düzenli bir sekilde kullanmalari önemli. Istemeden birden fazla dozu atlamalari nöbet geçirme riskini artirabilir.
4- Epilepsili bireyler saglikli bir beslenme programi takip etmeliler. Özellikle D vitamini eksikligi epilepsi hastalari için de kritik önem tasiyor. Özellikle kontrolsüz epilepsisi olan hastalarin spor aktivitelerinden kaçinarak daha hareketsiz yasami tercih etmeleri de buna eklendiginde ileriki yaslarda osteoporoz riski artiyor. Epilepsi hastalari yeterli günes isigi almali. Süt, yogurt, peynir gibi D vitamini içeren gidalari da bilinçli bir sekilde tüketmeli. Ayrica D vitamini takviyesi de almalilar.
5- Pandemide kisa yürüyüsleri epilepsili bireylere öneriyoruz. Sporun nöbet kontrolünü daha iyi yönde etkiledigini biliyoruz. Epilepsili bireyler agir ve denge gerektiren sporlar disinda diger sporlari yapabilirler. Önemli olan seçtikleri spor tarzinin kendi güvenliklerini zora sokmayacak sekilde olmasidir. Yüzme gerektiren sporlarda da çok dikkatli olunmasi gerekiyor.
6- Pandemi döneminde epilepsili bireylerin geresiz kaygi, endise ve stresten uzak durmalari da nöbetlerini kontrol altina almalari için çok önemli.
7- Epilepsili bireylerin siralari geldiginde Covid-19 asisi olmalarinda hiçbir sakinca yok. Asi sonrasi bazi bireylerde yüksek ates gözlenebilir, bu durumlarda iki gün ates düsürücü kullanabilirler.