2008 yilindan bu yana basta Society for Neuroscience ve Dana Foundation olmak üzere sinirbilimle ilgili uluslararasi kuruluslar öncülügünde her yil Mart ayinin üçüncü haftasi Beyin Farkindaligi Haftasi olarak kutlaniyor. Sinirbilimin dünyada daha iyi tanitilmasi, öneminin anlatilmasi ve alandaki yeni gelismelerin toplumda yanki bulmasi hedefleniyor.
Üsküdar Üniversitesi NPISTANBUL Beyin Hastanesi Nöroloji Uzmani Prof. Dr. Baris Metin, Beyin Farkindaligi Haftasi dolayisiyla yaptigi açiklamada beyin sagligina iliskin degerlendirmelerde bulundu.
Içerisinde bulundugumuz pandemi döneminde en sik panik ve kaygi bozukluklarinin arttigini belirten Prof. Dr. Baris Metin, “Insanlar hastalik kapma ve yakinlarina bir sey olma kaygisi ile yüz yüze geldiler. Bunun yaninda birçok kisinin geliri azaldi ve mali zorluklar kaygiyi tetikledi. Sürekli evde kalma durumu ayrica uyku bozukluklarini tetikledi. Gündüz evde bulunan bireyler gece gündüz döngülerini kaydirarak gündüz uyumaya ve gece geç saatlere kadar uyanik kalmaya basladi. Çocuklarin okula gidemeyip evde kalmasi, özellikle anneler üzerindeki baskiyi artirdi. Evde çocuklarla sürekli vakit geçiren ve disari çikamayan hanimlarda bas ve vücut agrilari yogun görülmeye basladi” diye konustu.
Ayrica disari çikamamak ve spor yapamamanin fiziksel sikâyetlerin daha yogun yasanmasina neden olduguna isaret eden Prof. Dr. Baris Metin, “Evde sürekli yemek yeme ve özellikle hamurlu gidalar tüketimi insanlarin kilo almasina ve beden sagliklarinin olumsuz etkilemesine neden oldu. Beden sagliginin bozulmasi, çalisamama ve kaygi birlesince de stres hat safhaya ulasti” dedi.
Sosyal izolasyon, stres ve kaygi ve karamsarligin beyin sagligi üzerinde olumsuz etkilerine dikkat çeken Prof. Dr. Baris Metin, “Insan sosyal bir varliktir. Sosyal etkilesim temel ihtiyaçlarindan biridir. Pandemi dönemindeki sosyal izolasyon daha çok sosyal medya üzerinden etkilesim kurmaya sürükledi insanlari. Tabi sosyal medya, zoom, skype gibi mecralardan iletisim yüz yüze konusma, birlikte yeme içme kadar tatmin edici olmadi. Sosyal izolasyon kaygi, stres ve depresyonu tetikliyor. Eriskinde bu durum genelde dikkat bozukluklari ve konsantrasyon sorunlari yaratiyor” dedi.
“Yaslilarin stres, kaygi ve izolasyondan etkilenmeleri gençlere göre daha derin oluyor” diyen Prof. Dr. Baris Metin, “Bu dönemde özellikle bunama hastalarinin çok yogun ve derin etkilendiklerini görüyorum. Bunama hastalarinin unutkanlik düzeyleri ve hastaliklari belirgin olarak ilerledi. Bu ilerlemede en büyük etkenin bu grubun yani özellikle yaslilarin kati miktarda izolasyona ve sokaga çikma kisitlamasina tabi tutulmasidir” dedi.
Bu dönemde özellikle bunama hastalarinin izolasyonda tutulmamasina dikkat etmek gerekliligini vurgulayan Prof. Dr. Baris Metin, “Yaptigimiz arastirmalarda ayrica daha önce depresyon geçirmis bireylerin daha büyük risk altinda oldugunu bulduk. Yakininiz demans-bunama hastasiysa izole kalmamasina dikkat edin, sik sik arayin, hijyen kurallarina uyarak mümkün oldugunca ziyaret edin” tavsiyesinde bulundu.
“Daha önceden depresyon atagi geçirdiniz ve tedavi aldiysaniz, bu dönemde küçük belirtileri ihmal etmeyin ve yardim alin” uyarisinda bulunan Prof. Dr. Baris Metin, “Hastaneye gitmeye çekiniyorsaniz çevrim içi destek veren uzmanlardan destek almaya çalisin. Uyku uyaniklik döngünüze dikkat edin. Gece ve gündüzün yer degistirmesine, ritim kaymasina izin vermeyin, Uyku hijyeni kurallarina dikkat edin ve uyku saatlerinizi degistirmeyin” diye konustu.
