Pandemide ya baglar güçleniyor ya da iliskiler kopuyor!

Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ögretim Görevlisi Idil Arasan Dogan, kisilerarasi iletisimin toplumdaki yeri ve önemine iliskin degerlendirmelerde bulundu.

Kisilerarasi iletisim nedir?

Kisilerarasi iletisimin “bir iliski içinde gerçeklesen ve bu baglamda bireyleri etkileyen, uygun mesaj ve içeriklerin olusturulup aktarilmasini ve yorumlanmasini içeren psikolojik bilgi alisverisi” olarak tanimlandigini belirten Ögretim Görevlisi Idil Arasan Dogan, “Mesaj ve bilginin önemli yere sahip oldugu iletisimde esas amaç; bir digeriyle iliski kurmak olarak kabul edilmektedir. Her seyden önce bireyin kendisinde baslayan kisilerarasi iletisim, kisinin kendisini tanimasi; duygu, düsünce ve davranislarinin farkinda olmasi, empati yeteneginin varligi ve bu dogrultuda kendini ifade edebilmesi olarak degerlendirilmekte ve bir hüner olarak görülmektedir” dedi.

Ögretim Görevlisi Idil Arasan Dogan, “Temelde iki birey arasinda gerçeklesen ve zamanla degisen ve gelisen, yeniden çerçevelenen iliski ve rolleri önemseyen kisilerarasi iletisimle, daha paylasima dayali bir süreç yasanmaktadir. Sosyal ve duygusal zekanin da etkin oldugu kisilerarasi iletisimde bireyin, is birligi içinde olan tutumu da gözlenmektedir” diye konustu.

Dijitallesmeyle iletisim yeni bir boyut kazandi

“Bireyin yasam amacini ortaya koyan ve hatta varligini sürdürmesinde etkin rol oynayan kisilerarasi iletisim, bir digeri ile iliski halinde olmanin gerekliligini önemsemektedir.” diyen Ögretim Görevlisi Idil Arasan Dogan, sunlari söyledi:

“Dijitallesmeyle birlikte ise bireylerin ilgi ve bilgileri degisime ugrayarak kurulan iliski ve iletisim biçimleri yeni bir boyut kazanmistir. Özellikle sosyal medya aglari, bir gruba ait olma ve duygu ve düsüncelerini paylasma ihtiyacini tamamlamada daha uygulanabilir bir platform olarak görüldügünden kisilerarasi ortak bir paylasim alani olusturmustur. Baglanma figürleri açisindan da degerlendirebilecegimiz bu durum, mesajlara yüklenecek anlamlarla kimi zaman mizmizlanmak, sikayet etmek, pasif agresif davranmak ya da bagimli hareket etmek gibi duygu düzenleme, bireyin sikintisini yönetme çabalarini da yansitmaktadir.”

Siber ortamda sembollerin önemi de büyük

Beraberinde yüz yüze olma, dokunma duyularindan yoksun kalan bu siber ortamin “beklenen ilgiyi görecegini ummak” ve “kötüye kullanilmaktan korkmak” gibi yaklasimlardan dolayi bireylerin birbirinin hassasiyetlerine daha çok önem vermelerini sagladigini belirten Arasan, “Elbette bu ortamda kullanilan sembollerin önemi de büyüktür. Iliskilerde çatisma çözme becerilerini uygulamak için mükemmel bir alan olarak karsimiza çikan siber ortamlar, bireylere düsünme ve durumu degerlendirmeleri açisindan zaman yaratmakta ve daha anlayisa dayali iliskilerin gelismesine de destek olmaktadir. Özellikle mesajlasmanin yakinlik gereksinimini gidermede ve özerkligi kontrol etmede etkin bir kisilerarasi iletisim araci haline geldigini görmekteyiz” dedi.

Pandemide ya baglar güçleniyor ya da iliskiler kopuyor!

Pandemik süreçlerin, beklenmedik ve aniden meydana gelen, yasama yönelik tehdit içeren durumlar olmalari sebebiyle travmatik deneyimler olarak kabul edildigini belirten Ögretim Görevlisi Idil Arasan Dogan, “Bu sebeple kisilerarasi iletisimde “yabancilasma, iliskide çatismalarin artmasi, içe kapanma ve kendini soyutlama, mesleki-çalisma-okul sorunlari” gibi etkilerin yansimasini yüksek oranda görmekteyiz. Ayni zamanda pandemi döneminde bir arada kalmak durumunda olan aile üyelerinin iliskilerini degerlendirdigimizde ise ‘ya güçlenen baglar ya da kopan iliskiler’ karsimiza çikmaktadir” dedi.

Degisen yasam kosullarina uyum kisilerarasi iletisimi olumlu etkiliyor

Ögretim Görevlisi Idil Arasan Dogan, bireyin, degisen yasam kosullari ve rollerine ne kadar uyum saglar, çatismalari iyi yönetebilirse o kadar kisilerarasi iletisimini de saglikli olarak gerçeklestirecegini belirtti. Dogan “Diger taraftan biyopsikososyal bir kriz olarak nitelendirebilecegimiz pandeminin yol açtigi kisitlamalar, sosyo-ekonomik degisimler, belirsizlik ve yasanan kayiplar izole olmusluk ve kaygi düzeylerini yükseltirken, bireylerin kisilerarasi iletisimde daha kirilgan ya da daha çatismaci bir yaklasim sergilemelerine de sebep olmaktadir” dedi.

Teknolojiye uyum iliskileri tatmin edici hale getiriyor

Ögretim Görevlisi Idil Arasan Dogan, tüm bunlarla birlikte kisilerarasi iletisim yoluyla iliski kurmak, bu sayede yasananlari, olumsuz duygulari paylasmak ve paylasmanin verdigi huzurun, pandemi de koruyucu faktör olarak görülen psikolojik saglamligin sürdürülmesi noktasinda çok degerli oldugunu kaydetti. Idil Arasan Dogan, “Ilaveten,  bireylerin her ne kadar kisilerarasi iletisimden mahrum kaldiklari ve yalnizlastiklari belirtilse de teknolojiye uyum saglayan, iletisimi dijital platformlara tasiyan bireylerde mesafeler kisalmis, iliskiler daha tatmin edici hale gelmistir. Ve hatta bireylerin birbiri ile daha fazla sohbet eder, birbirini anlayisla karsilar hale geldikleri de görülmüstür. Bu ayni zamanda sosyal destek aglarinin da gücünü ortaya koymustur” dedi.

Pandemi sonrasinda kisilerarasi iletisim nasil olacak? 

Pandemi sonrasinda kisilerarasi iletisimin de degiseceginin öngörüldügünü belirten Ögretim Görevlisi Idil Arasan Dogan, pandemi süresince genel hakim oldugu düsünülen kapanmislik, çaresizlik duygusu ve endiseli olma halinin zaman içerisinde kusaklararasi çatismalara da neden oldugu görülmekle birlikte, bu durumun tüm yasam alanlarina hakim olmasinin da olasi olduguna dikkat çekti.

Bireyler birbirinin güvencesine her zamankinden çok ihtiyaç duyuyor

Ögretim Görevlisi Idil Arasan Dogan, “Bilmekteyiz ki; böyle gözlem ve deneyimlere dayali olusan alginin önemli oldugu kisilerarasi iletisim de bireyin çevresine, sosyal desteklerine, deneyimlerine göre sekillenecektir. Ve yasam kalitesini, iliskileri ve psikolojik saglamligi yüksek düzeyde etkileyen pandemi kosullari geregi bireyler birbirinin güvencesine her zamankinden daha fazla ihtiyaç duymaktadir” dedi. 

Dogan, “Bu sebeple pandemi döneminde agirlikli olarak dijital ortamda sürdürülen kisilerarasi iletisimin, zaman ve mekan kisiti olmamasi, “beni anlayan birileri var, yalniz degilim” hissini yasatmasi, gerçeklestirilmesi istenen görevlerin uzaktan tamamlanabiliyor olmasi gibi sebeplerle yine ayni sekilde sürdürülmesi beklenmektedir” ifadelerini kullandi.

Yaslilara yönelik geronteknolojik çalismalar yapilmalidir

Teknolojik cihazlara uyumlanmanin bu dönemde daha da önem kazanacagini kaydeden Ögretim Görevlisi Idil Arasan Dogan, “Bu baglamda özellikle yaslilara yönelik yapilacak geronteknolojik çalismalar da degerli olacaktir. Toplumsal baglamdan ayri düsünemeyecegimiz kisilerarasi iletisimde, bireysel bazda olusturulan, sik ve yogun gönderilen mesajlarin belirsizlikleri azaltmada etkin olmasi, özerk alanlari olusturmasi, rollerin anlasilmasi/benimsenmesi ve böylece birbirinin duygu ve düsüncelerini daha iyi sezinleme, öngörme gibi yeteneklerinin ön plana çikmasi beklenmektedir. Psikolojik bir süreç olarak degerlendirdigimiz kisilerarasi iletisim, ayni zamanda sosyo- kültürel bir fenomen da olarak karsimiza çikmaktadir” diye konustu.