Beynin, hareketi kontrol eden bir bölgesindeki sinir hücreleri veya nöronlar bozuldugunda ve / veya öldügünde ortaya çikan Parkinson hastaligi, ileri yasta görülen önemli bir saglik sorunu olarak karsimiza çikiyor. Genel olarak titreme, hareket kaybi, durus bozuklugu, yüzde donukluk mimik kaybi, depresyon, yutma ve konusmada ve cinsel fonksiyonlarda bozukluk gibi belirtiler ile kendini gösteren bu sorun yavas ilerledigi için sinsi hastalik olarak da adlandirilirken yapilacak erken tedavi yöntemleri ise kisinin hayata katilimi adina büyük önem tasiyor. Bu nedenle toplumsal farkindalik yaratmak adina 11 Nisan tarihi tüm dünyada “Dünya Parkinson Hastaligi Günü” olarak ilan edilmistir.
Dopamin Eksikligi Belirtileri Ortaya Çikariyor
Parkinson’un Alzheimerdan sonra en sik görülen nörolojik hastalik oldugunu belirten Romatem Hastanesi Fiziksel Tip ve Rehabilitasyon Uzmani Doç. Dr. Hülya Sirzai, “Parkinson hastaliginda beyindeki bazi sinir hücreleri (nöronlar) yavas yavas parçalanir veya ölür. Semptomlarin çogu, beyninizde dopamin adi verilen kimyasal bir haberci üreten nöron kaybindan kaynaklanmaktadir. Çünkü beynimizde nöronlar öldügünde veya bozuldugunda, daha az dopamin üretirler ve bu da hastaligin hareket problemlerine neden oluyor. Bu rahatsizlik 30 yasindan önce çok nadir görülürken genelde 50 yasinda sonra baslar. 60 yasinda ise daha belirgin hale gelir. En önemli klinlik bulgulari arasinda ise; yürürken yapilan kol hareketlerinde azalma, yüz mimiklerinde azalma, yüzde donuk bir ifade olusumu, depresyon, gündüz asiri uyku durumu, istirahat sirasinda olan para sayma diye adlandirilan elde titremeleri yer almaktadir” dedi.
Fizik Tedavi Hastaligin Olumsuz Etkilerine Engel Oluyor
Ilaç ve cerrahi tedaviler uzun yillar fayda saglasa da hastaligin ilerleyici ve ciddi engellere neden olabilecegini belirten Doç. Dr. Sirzai, sözlerine söyle devam etti: “Bu nedenle hastaligin tüm evrelerinde ilaç tedavileri ile birlikte hareket ve hareket disi belirtileri için rehabilitasyon süreçleri planlamalidir. Düzenli egzersiz ve fiziksel tedavi yöntemleri, hastaligin olumsuz etkilerine engel olur. Hastaligin erken evrelerinde hareketsizligi ve düsmeleri önlemeyi, fiziksel aktiviteyi artirmayi, postürü düzeltmeyi ve yürümeyi iyilestirmek ve dengeyi saglamak amaçlanir. Geç dönemde ise daha çok egitimler hasta bakicilarina yönelik olup yatak yaralarinin ve kontraktürlerin önlenmesine yöneliktir. Alt ekstremite motor güçlendirme programlari, kisinin kapasitesine göre kondisyonunu artiracak egzersizler, belirli sözel komutlar kullanilarak dikkati yogunlastirma stratejileri, duyusal uyarilar ve tekrarli spesifik görevler, üzerinde durulan rehabilitasyon yaklasimlari uygulanir. Relaksasyon egzersizleri, eklem hareket açikligi egzersizleri, aerobik egzersizler, solunum egzersizleri, güçlendirme egzersizleri, denge ve koordinasyon egzersizleri, is ve ugrasi terapisi, dans yer alabilir.”