Prof. Dr. Nevzat Tarhan: "Pandemide ailede güzel bir dönüsüm yasandi” Bu dönüsümü kalici hale getirenler kazanacak

Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, pandemi döneminde degisen aile içi iliskileri degerlendirdi. Pandemi sürecinde zorunlu bir izolasyonun yasandigini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Böyle durumlar insanin karsi çikamayacagi bir sey. Burada akilli insanin yapacagi sey yakinmaci olmak yerine kabullenici olmaktir” dedi. 

Pandemiyle ailenin kiymeti anlasildi

Pandemi sürecinde aile kurumunun degerinin anlasildigini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Kader sanki pandemiyle bu dönemde ailenin kiymetini bilin diye bir mesaj veriyor. Biz çift terapilerinde en çok evlilikte bosanmaya götüren sebeplere bakiyoruz. Çiftlerin bu dönemde birbirlerine yaptiklari yatirim azaliyor. Sevgi yatirimi azaliyor, birbirlerine ayirdiklari vakit azaliyor, takdir ve övgü sözleri azaliyor. Bunlar azalinca da ne oluyor? Iki tarafta da bireysellesme adi altinda bu sefer soguk bir iliski ortaya çikiyor ve kirilmalar basliyor” dedi.

Bu dönem firsata çevrilmelidir

Prof. Dr. Nevzat Tarhan, bu dönemin bir firsata çevrilmesi gerektigini belirterek “Burada çiftler madem pandemiyi yasayacagiz. Hiç olmazsa esime ve çocuklarima daha fazla zaman ayirayim” diye düsünmeliler” diyerek fedakarlik duygusunun önemli sevgi dillerinden biri oldugunu söyledi. Çok eski çaglardan itibaren yasam amacinin farklilik gösterdigini, modernizmin bencilligi bir erdem olarak gösterdigini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Su andaki modernitenin tarihi hatasidir. Tarihte Sokrates insanin yasam amaci olarak erdem pesinde kosmayi söylüyor. Hayata anlam verecek erdemliliktir. Sokrates’ten 200 sene sonra Epikür, Platon biraz devam ettiriyor sonra Aristoteles bunu daha da bozmaya basliyor. Aristokrasi diye bir sinif ortaya çikartiyor. Yavas yavas bozuluyor. 200 sene sonra Epikür, ‘Insanin yasam amaci zevklerinin pesinden kosmaktir’ diyor. Daha sonra semavi ögretiler basliyor. Islamiyet de ilahi rizayi yasama anlami katar” dedi.

Kadinin empati duygusu daha yüksek

Modern dünyada aile ve yuva kavraminin hasar aldigini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Evini güvenli alan olarak görmeyip sadece otel gibi gören bir anlayis vardir. Eve sadece yemeye içmeye geliyorlar evde sohbet yok, paylasim yok, aile içerisinde sosyal bir hayat yok. Böyle bir ortam insanin dogasina zaten aykiridir. Kadinlarin yaratilistan empati duygusu daha yüksektir. Empati duygusu yüksek oldugu için çocuklari korumak, aileyi korumayla ilgili hassasiyeti daha yüksektir” dedi. Annelik hormonu olmasina ragmen babalik hormonunun olmadigini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bu yaratilistan genetik olarak kodlanmistir. Bu neden kadin, aileyi bir arada tutmayla ilgili rolü kendiliginden üstleniyor. Bir insan hem evinin hanimi hem çocuklarinin annesi hem de iyi bir es olabilir. Bir erkek de ayni zamanda iyi bir es ve çocuklarin babasi olabilir” dedi.

Kadinlar bu dönemde aileyi bir arada topladi

Insanin içindeki kötücül duygulari terbiye etmesi gerektigini belirten Tarhan, “Pandemi böyle iyi niyetli kisilere yardim etti. Nasil yardim etti? Ailemi, çocugumu nasil daha iyi hale getiririm diyen kadinlar burada sefkat kahramanligi yapti. Kadinlar su anda aileyi toparladi” dedi.

Pandemi sonrasi dönem için önlem alinmali

Pandemi döneminden sonra mutlaka krizin etkileri üzerine önlem alinmasi gerektigini hatirlatan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Çin’de bosanma davalarinin arttigini, Amerika’da silah satislarinin  arttigini, resmi verilere göre Türkiye’de ise intiharlarda artis yasandigina dikkat çekti. Tarhan, “Bir tarafta ailesiyle mutlu oldugunu belirten kisiler varken bir taraftan da böyle olaylari görüyoruz. Onun için toplum bilimcilerin bu konuyu ele alip muhakkak büyük bir kriz patlamadan önlem almasi lazim. Kriz patladiktan sonra çok geç olabilir. Hastalik ortaya çiktiktan sonra tedavi zor, erken teshis koyup tedavi etmek lazim ya da hastalik çikmasin diye plan yapmak gerekiyor” dedi.

Ailedeki sihirli kelime is birligi

 Ailedeki sihirli kelimenin is birligi oldugunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Ailede anne, baba ve çocuklar arasinda is birligi sistemi kurulmussa o ailede sorun olsa da çözülür. Problemlerin çogu sorun çözme stilini bilmemekten kaynaklaniyor. Yanlis çözüm metotlari olan kisiler vardir orada. Is birliginin altin kurallarindan birisi altin orta nokta kuralidir. Yani her iki taraf da adim atacak ortada bulusularak çözüm bulunacak. Su anda pandemi döneminde güzel bir dönüsüm yasandi. Bu durumu kalici hale getirenler kazanacak. Kadin ve erkegin birbirinin iyi taraflarini görmeye çalismalari lazim. Biz kusurlarini çok görüyoruz. Sevgiyi arttirmanin formülü aslinda iki tarafin birbirinin olumlu yönlerini görmeyi basarmasidir” diye konustu.

Evlilikte iyi günler de vardir, kötü günler de…

“Evlilikte firtinali günler de var, iyi günler de var” diyen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Hayat olumlu, olumsuz bir çesnidir. Hayatimda olumlu olaylar olacak diye hayal kurarsiniz olumsuz olay oldugu zamanda hayal kirikligi yasarsiniz. Hâlbuki hayatin bir çesni oldugunu bilmek gerekiyor. Sofradaki yemekler gibi aci, tatli, eksi her sey var. Hayat da böyledir. Böyle düsünerek bir insan evlilige girerse, bunlari kabullenerek girerse o evlilik olgunlugu vardir demektir” diye konustu.

Aile kurumu medenilesmenin geregidir

Türkiye’nin bazi geleneksel degerleri korudugunu ama dünyadaki degisimlerden de payini aldigini belirten Tarhan, aile kurumunun tehdit altinda olduguna dikkat çekti. Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Küresel kriz geliyor. Bize de su anda tsunami gibi geliyor. Biz bunun çok farkinda degiliz. Aile kurumunun su anda temel, su aldi. Temel çöküyor. Eslesme genetik, evlilik kültüreldir. Bir evlilik kurumu olusturmak, evlilik sözlesmesi yapabilmek medenilesmeyle olusmustur. Yani bu medenilesmenin geregidir. Bundan geri adim atacaksak Antik Çag’a dönüyoruz demektir. Bati, Antik Çag’a dönüs isaretleri veriyor zaten. Bati Antik Çag’in hayrani” dedi. 

Dogru yasam felsefesi anlam pesinde kosmaktir

Insanligin 17. ve 18. Yüzyilin endüstri devriminde basarilar kazaninca Epikür’e tekrar döndüklerini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Hedonizmi yasam amaci olarak koydular ve bu küresel olarak insanligin dogru yasam felsefesi ögretisi olmustu. Simdi bize bu Covid pandemisi sunu ögretti: Dogru yasam felsefesi o degil. Dogru yasam felsefesi anlam pesinde kosmaktir. Tolstoy, ‘Ölümün degistiremeyecegi bir anlam ariyorum’ diyor. Bu sekilde bir anlam pesinde kosmaktir. Daha önce Kant da benzer seyler söylüyor. Böyle seyler ciddi sekilde insanin hosuna gidiyor. Anlam pesinde kostugun zaman ölümden sonrasini da düsünmen gerekiyor. Ölümden sonrasini düsününce hesap verme duygusu ortaya çikiyor. Hesap vere duygusu insanoglunun hosuna gitmiyor” dedi.

Kültürel degerlerimizi gelecek kusaklara aktarmaliyiz

Gelismenin kültürel kalkinma ile olabilecegini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, sahip oldugumuz kültürün gelecek kusaklara aktarilmasinin önemine isaret ederek “Kültürümüzü su anda turizme indirgemis durumdayiz. Kültür deyince turizm anlasiliyor. Yani somut kültür. Binalar, tarihi eserler, bunlarin restorasyonu. Kültür sadece bu degildir, bu kültürün somut ve görünen kismidir. Buz daginin görünen kismi gibidir. Asil kültür ögretilerdir, hikayelerdir, anlatilardir. Geçmisimizde yasadigimiz senaryolardir. Bunlari çocuklarimiza, egitim sistemimizde anlatmaliyiz. Kültürün gençlikle birlesmesi gerekiyor. Spor, gençlik, kültürün bir arada olmasi gerekiyor. Onun için burada ciddi bir zihinsel dönüsüme dönüyor. Dönüsüm yapmazsak biz koruyamayiz” uyarisinda bulundu.