Ege Üniversitesinden bir grup bilim insani farkli ülkelerde görülen coronavirüslerin (SARS-CoV-2) genetik dizilimlerini bilgisayar tabanli yöntemlerle tarayarak sifrelerini analiz etti. Virüsün yapisinda bulunan 27 proteinin asi olarak kullanilabilme potansiyelini hesaplayan bilim ekibi, siralama yaparak en ideal asi adayini belirledi.
Genom ve biyoinformatik konulari üzerine arastirmalar yapan Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü ögretim üyesi Prof. Dr. Cemal Ün’ün yöntemindeki bir grup arastirmacinin koronavirüs için asi gelistirme konusunda yaptigi çalisma Nature Indeks’te yayimlandi. Dünyayi etkisi altina alan ve tüm insanligi ilgilendiren güncel bir konudan nitelikli bir arastirmaya imza atan Prof. Dr. Cemal Ün’ü ve arastirma ekibini tebrik eden EÜ Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, arastirmanin etki degeri yüksek bilimsel bir dergide yayimlanmasindan duydugu memnuniyeti dile getirdi.
Çalisma ile ilgili bilgi veren Prof. Dr. Cemal Ün, “Koronavirüs için asi gelistirme konusunda yaptigimiz arastirma, etki degeri yüksek en çok atif alan dergiler siralamasinda binlerce dergi arasindan 6’nci sirada yer alan Nature yayin grubuna ait derginin Aralik sayisinda yayimlandi. Arastirma ekibi olarak koronavirüsün Mart ayinda Türkiye’de ilk kez saptanmasinin ardindan çalismalara basladik. Kisa sürede arastirmamizi tamamlayarak sonuçlarini Nisan ayinda dergiye gönderdik. Derginin kalite konusundaki titizliginden dolayi çalismamizin yayimlanmasi ancak Aralik ayinin sonunda gerçeklesti” dedi.
Koronavirüslerin farkli ülkelerdeki genetik dizilimini taradilar
Arastirmayi gerçeklestirmek için Nisan ayi itibariyle dünyanin degisik ülkelerinde görülen tüm koronavirüslerin (SARS-CoV-2) genetik dizilimlerini taradiklarini ifade eden Prof. Dr. Ün, “Her bir virüs 30 bin civarinda genetik harf tarafindan sifreleniyor. Virüsün genetik sifreleri 27 farkli proteinin üretimini gerçeklestiriyor. Bu farkli 27 protein virüsün insan hücrelerine baglanmasini, kendi genetik sifrelerini insan hücresine aktarmasini ve daha sonra burada çogalmasini kontrol eden proteinlerden olusmaktadir. Proteinleri sifreleyen genetik yapi içerisindeki her hangi bir degisim, proteinlerin yapisinin da degismesi anlamina geliyor. Bu durumda degisim etkisiz olabilecegi gibi, virüsün daha hizli yayilmasi ya da insan hücrelerini daha fazla etkilemesi anlamina da gelebilir. Bu tür genetik degisimlerin virüsün yayilmasi ve olabilecek etkilerini, bilgisayar tabanli genetik yöntemler uygulayarak yüksek derecede tahmin ettik. Virüsün yapisinda bulunan 27 proteinin analizini bilgisayar tabanli genetik analizlerle asi olarak kullanilabilme potansiyelini hesaplayarak bir siralama yaptik ve bunlar arasinda en ideal asi adayini belirledik. Çalismada asi adayi olarak seçilen proteinin dünyanin degisik ülkelerinde görülmüs olan tüm koronavirüsler üzerine etkili olmasi için de gerekli hesaplamalar yapildi” dedi.
Multidisipliner arastirma ekibi
Arastirma ekibinde Prof. Dr. Cemal Ün’ün yani sira, Ege Üniversitesi Tip Fakültesi ögretim üyesi Doç. Dr. Mert Döskaya, Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü ögretim üyesi Doç. Dr. Hüseyin Can, doktora ögrencileri Sedef Erkunt Alak, Ahmet Efe Köseoglu ve yüksek lisans ögrencisi Mervenur Güvendi yer aliyor.
