Dünyanin gözü kulagi aylardir Ukrayna'dan gelen haberlerde. Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin'in emri ile baslayan savas son dönemde ülkenin dogu bölgelerinde yogunlasirken, tüm Dünya dengeleri de bu savas nedeniyle oynak bir zemin üzerinde ilerlemekte. Üyelerinin büyük çogunlugunun ihracat ve yurtdisi baglantisi bulunan EGIAD Ege Genç Is Insanlari Dernegi, Uluslararasi Iliskilerin Degisen Dinamikleri Çerçevesinde Ukrayna Savasi konulu toplanti düzenleyerek, Rusya-Ukrayna Savasinin tüm etkilerini ve çiktilarini masaya yatirdi. Ege Üniversitesi IIBF Ögretim Üyesi Doç. Dr. Sinem Ünaldilar Kocamaz'in konusmasiyla yer aldigi etkinlik EGIAD Dernek Merkezi'nde gerçeklesti.
Toplantinin açilisinda bir konusma yapan EGIAD Yönetim Kurulu Baskan Vekili Cem Demirci, Rusya Ukrayna savasinin ulusal ve uluslararasi boyuttaki etkilerini degerlendirerek, “Ülkemizin stratejik konumu geregi yakinimizda sürekli yasanan çatisma, savas ve krizler tüm dünyayi etkilemesinin ötesinde bizleri daha derinden ve uzun süreli olarak etkiliyor. Bu etkilerin insani, politik, cografi ve ticari birçok etkisi var. Insani açidan tabi ki savasin her türlüsüne karsiyiz; bu dogrultuda temel ilkemiz Ata’mizin “yurtta sulh cihanda sulh” sözünde karsiligini buluyor” dedi.
ENERJI SEKTÖRÜ SAVASIN GÖLGESINDE
Avrupa’da birçok ülkenin enerjide Rusya’ya bagimli oldugunun vurgulandigi etkinlikte konusan Demirci, “Dünyanin en büyük fosil yakit üreticisi ve ihracatçilarindan biri olan Rusya'nin baslattigi savas nedeniyle dogalgaz ve petrol fiyatlarinda ciddi yükselis kaydedildi. Buna bir de ülkemizde yasanan enflasyon ve kur krizi de eklenince gerçekten oldukça zor bir döneme girdik” seklinde konustu.
Bilim insanlarinin degerlendirmesiyle saglikli zeminde, farkli görüsler esliginde sürecin bir analizinin yapilmasini önemsedigini dile getiren Demirci, yasanan savasin gida sektörüne yönelik etkilerini de degerlendirerek, “Birlesmis Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, yaptigi açiklamada Rusya - Ukrayna savasinin etkilerinin bölgeyle sinirli kalmayacagini ve "küresel gida sistemini erittigini" söyledi. Bu tahmini gerçekçi bulmak zorundayiz çünkü dünyanin ekmek sepeti olarak anilan Rusya ve Ukrayna, küresel çapta bugdayin yaklasik %30'unu, misir tedarikininse %80'ini karsiliyor. Özellikle Misir, Lübnan, Pakistan, Iran ve Etiyopya gibi ihtiyaçlarini karsilayacak kadar bugday, arpa, misir veya diger tahillari üretemeyen ülkeler risk altinda. Türkiye ise Rusya'dan en fazla bugday ithal eden ülke konumunda bulunuyor. Ülkemiz aslinda tarimsal üretim anlaminda güçlü bir ülke. Yetistirdigimiz ürünlerle küresel gida krizini firsata dönüstürme potansiyeline sahip olabiliriz. Örnegin gida üretimimizi bize yetebilir bir seviyenin üzerine çikarabilirsek ve Orta Dogu'ya gidayi verdikten sonra buna karsilik petrol alimini gerçeklestirebilirsek üretim maliyetlerimizi de düsürebiliriz” dedi.
FIRMALAR KAÇIYOR
Savasin basindan bu yana birçok ünlü Batili firmanin, ekonomik yaptirimlarin yani sira siyasi baskilar ve kamuoyu beklentileri üzerine Rusya'dan çekildigini hatirlatan Demirci, “Bu firmalar arasinda Coca-Cola, McDonald's, Starbucks, Levi's, Airbnb, Apple, Visa, Mastercard, Ford ve Boeing gibi farkli sektörlerden devler yer aliyor. Bu çekilmelere karsilik olarak da Rusya ise ülkeden çekilmeye karar veren sirketlerin malvarliklarinin kamulastirilabilecegini açikladi. Savas insani ve ekonomik boyutta tüm Dünyayi derinden yaraladi. Savasin bir an önce sona ermesini beklemekteyiz” dedi.
Ege Üniversitesi IIBF Ögretim Üyesi Doç. Dr. Sinem Ünaldilar Kocamaz ise, savasin bölgedeki son gelismelerini degerlendirirken; siyasi, ekonomik ve toplumsal açidan tüm yönlerini de masaya yatirdi. Bati ülkelerinin Rusya’ya karsi ambargo konusunda birlik olusturdugunun altini çizen Kocamaz, savas sonrasi Ukrayna’nin yeniden ayaga kaldirilmasi konusunda da bir güç birligi olusturulabilecegine dikkat çekti. Türkiye’nin konumu ve Nato üyeligi itibariyle hem Bati ülkeleri ile hem de Ukrayna ve Rusya ile dengeyi korumaya özen gösterdigini dile getiren Kocamaz, “Geleneksel politikamiza geri döndük. Rusya’yi tam olarak karsimiza alamayiz ancak Ukrayna ile de dostluk iliskimiz sürüyor. O yüzden Denge Politikasi sürdürüyoruz; aslinda bu bizim geleneksel politikamizdi. Üyelik sebebiyle NATO ile de hareket etme zorunlulugumuz var. Bu savas bunun yanisira bir baska noktanin da ne kadar önemli oldugunu ortaya koydu o da Montrö Sözlesmesi. Sözlesmenin ülkemizi ve bölge ülkelerini korumak üzere ne denli önemli oldugu bir kez daha anlasildi” dedi. Ortadogu ülkelerinin birbiriyle barismaya basladigi ve daha önce uluslararasi alanda kötü ülke olarak anilan ABD yerine Rusya’nin tepki gördügü bir döneme girildigini hatirlatan Kocamaz, “Fiyatlarin patlamasi sebebiyle enerjinin Türkiye üzerinde batiya tasinmasi ihtimali ülkemiz için bir firsat yaratabilecektir” dedi.