En çok merak edilen 36 sorunun yanitlandigi Kovid-19 Asisi Bilgilendirme Platformu'na, "https://covid19asi.saglik.gov.tr" adresinden ulasilabiliyor.
Sitede, asinin hastaliga karsi ne kadar süre koruyacagi, Kovid-19 geçirenler, emzirenler, gebeler ve çocuklara asi uygulanip uygulanmayacagi, yan etki görülmesi halinde neler yapilmasi gerektigi gibi konularda bilgiler yer aldi.
Sitede bulunan sorulardan bazilari ve cevaplari söyle:
"Kovid-19'u geçirenlerde koruyuculuk bir müddet daha devam etmektedir. Bu koruyuculuk düzeyi kisiyi bir süre daha Kovid-19'a karsi koruyacagindan hastaligi geçirmis kisiler asi uygulanacak gruplarda degildir."
INAKTIF KOVID-19 ASISI OLDUKTAN SONRA HASTALIGA KARSI NE KADAR SÜRE KORUNACAGIZ?
"Klinik çalismalarda, inaktif Kovid-19 asilarinin hastaliga karsi koruyucu etkisinin yüksek oldugu gösterilmistir. Kovid-19 asilarinin koruyuculuk süresi henüz bilinmemektedir, bunun için ek arastirmalara ihtiyaç bulunmaktadir."
INAKTIF KOVID-19 ASISI KAÇ DOZ UYGULANACAK?
"18 ve üstü yastaki kisilere dört hafta ara ile birer doz olmak üzere toplam iki doz uygulanacaktir."
ASI YAPTIRDIKTAN SONRA DA MASKE, MESAFE VE TEMIZLIK KURALLARINA UYMAYA DEVAM EDECEK MIYIM?
"Asi uygulandiktan sonra hastaliga karsi koruyuculugun gelismesi genellikle birkaç hafta alir. Bununla birlikte herkeste ayni düzeyde koruyuculuk gelismeyebilir. Ayrica asilanan kisi kendisi korunuyor olsa bile virüsü aldiysa baskasina bulastirabilir. Bu nedenle asi uygulandiktan sonra da maske, mesafe ve temizlik kurallarina uyulmasi gerekmektedir. Bakanlik tarafindan artik önlemlere gerek olmadigi açiklanana kadar bu önlemlerin alinmasina devam edilmelidir."
ASI YAPTIRMAK ZORUNLU MU OLACAK?
"Türkiye'de asi uygulamasi zorunlu degildir. Bununla birlikte asi, hastaliklardan korunmak için en etkili yöntemlerden biridir. Asi sayesinde yeryüzünden silinmis pek çok hastalik mevcuttur. Bu nedenle Saglik Bakanligi tarafindan asiyla ilgili toplumu bilinçlendirme çalismalari yürütülmektedir. Asi olmak, kisinin topluma karsi sorumlulugudur."
KOVID-19 ASILANMASINDA NEDEN ÖNCELIKLENDIRME YAPILIYOR?
"Kovid-19 asilamasinda gruplar, hastaliga maruz kalma, hastaligi agir geçirme ve bulastirma riskleri göz önüne alinarak belirlenmistir. Gruplarin asilanmasi tamamlandiginda Saglik Bakanligi isteyen herkesin asiya ulasabilmesini planlamaktadir."
"Hastaligin teshis ve tedavisini üstlenen saglik çalisanlari, Kovid-19'a maruz kalma orani en yüksek gruptur. Saglik çalisanlarinin hastalanmamasi, saglik hizmetlerinin kesintisiz sürdürülebilmesi için önem arz etmektedir. Bu nedenle ilk asamada asilanmasi planlanan grupta saglik çalisanlari da yer almaktadir."
KOVID-19 ASILARI DISINDAKI ASILAR KOVID-19'DAN KORUNMAYA YARDIMCI OLUR MU?
"Kovid-19 asilari disinda yer alan grip, zatürre, kizamik-kizamikçik-kabakulak (KKK), verem ve benzeri asilarin Kovid-19'a karsi koruduguna dair kanitlanmis bir bilgi yoktur."
GRIP VEYA ZATÜRRE ASISINI YENI YAPTIRDIM, KOVID-19 ASISI OLABILIR MIYIM?
"Grip veya zatürre asisi olduktan en az 2 hafta sonra inaktif Kovid-19 asisi olabilirsiniz."
KOVID-19'U GEÇIRMEK, KOVID-19 ASISI OLMAYA GÖRE DANA UZUN SÜRE KORUR MU?
"Kisinin bir hastaligi geçirerek kazandigi bagisiklik (dogal bagisiklik) düzeyi, geçirilen hastaliga ve kisiye göre degisir. Kovid-19 etkeni SARS-CoV-2 yeni bir virüs oldugu için hastaligi geçirmekle kazanilan dogal bagisikligin ne kadar süre koruyacagi bilinmemektedir. Ancak yürütülen bazi çalismalar Kovid-19'a karsi gelisen dogal bagisikligin uzun süreli olmadigini göstermektedir."
INAKTIF KOVID-19 ASILARININ YAN ETKILERI VAR MIDIR?
"Bugüne kadar Kovid-19 asilarina yönelik yürütülen klinik çalismalarda ve mevcut asi uygulamalarinda ciddi yan etkilere rastlanmamistir. Asilama sonrasinda görülen yan etkiler siklikla hafiftir. Bunlar, yorgunluk, bas agrisi, ates, titreme, kas/eklem agrisi, kusma, ishal, asi uygulanan bölgede agri, kizariklik, sislik gibi hafif yan etkilerdir. Ancak nadir de olsa alerjik reaksiyonlarin olabilecegi göz ardi edilmeden asi uygulamasindan sonra bir rahatsizlik hissedilmesi durumunda en yakin saglik kurulusuna basvurulmasi ve hekime yakin zamanda asi olundugu bilgisinin iletilmesi unutulmamalidir."
KIMLERE INAKTIF KOVID-19 ASISI ÖNERILMEMEKTEDIR?
"Saglik Bakanligi Koronavirüs Bilim Kurulu tarafindan belirlenmis öncelikli risk grubunda 18 yas altindaki kisiler yer almadigindan su an için bu gruba Kovid-19 asisi uygulanmayacaktir. Gebelikte inaktif Kovid-19 asisinin uygulanmasina iliskin veri bulunmamaktadir. Kovid-19'u agir geçirme riski yüksek olan gebelere kendi istekleri halinde asi uygulanabilir. Asinin gebeligin ilk üç ayinda uygulanmamasi tercih edilir.
Emzirme döneminde inaktif Kovid-19 asisinin uygulanmasina iliskin veri bulunmamaktadir. Kovid-19'u agir geçirme riski yüksek olan emziren kadinlara kendi istekleri halinde asi uygulanabilir. Inaktif Kovid-19 asisi, PCR testi ile Kovid-19 tanisi almis kisilere ve asi yaptirmadan önceki 10 gün içerisinde bir Kovid-19 vakasiyla temas etmis kisilere uygulanmayacaktir."
"Asinin içeriginde bulunan herhangi bir maddeye karsi alerji/anafilaksi öyküsü bulunmasi durumunda asi uygulanmasi önerilmemektedir.
Daha önce yasanan belirgin bir alerjik reaksiyon varsa asi uygulamasindan önce bu durum saglik personeline belirtilmelidir.
Diger tüm asilarda da oldugu gibi 38 derece ve üzerinde yüksek ates, tablosu netlesmemis hastalik ve kronik hastaliklarin ataklari sirasinda asinin uygulanmasinin bir süre ertelenmesi önerilmektedir."
NEDEN 65 VE ÜSTÜ YASTAKI KISILERE KOVID-19 ASISININ ÖNCELIKLI YAPILMASI PLANLANIYOR?
"65 ve üstü yastaki kisilerde Kovid-19'u agir geçirme ve hastaneye yatis, hatta ölüm riski daha yüksek oldugu için asi bu yas grubuna öncelikli olarak uygulanacaktir." (AA)
