Tiroid bezini ilgilendiren hastaliklar kandaki tiroid hormon seviyelerindeki yükselme ile ortaya çikan terleme, çarpinti, sinirlilik ve saç dökülmesine veya göz kürelerinde büyüme, görme sinirinde basiya bagli zedelenme ve iltihaplanma, görmede azalma, gözlerin hareketlerinde bozukluk ve çift görme gibi sorunlarla beraber seyredebiliyor. Bu durum genellikle ilaç tedavisi ile kontrol altina alinsa da, ilaç tedavisine cevap vermeyen hastalarda tiroid bezinin ya tamaminin ya da bir kismin ameliyatla alinmasi hastaligi kontrol altina alinabiliyor.
Tiroide bagli hastaliklar ya da tiroid bezi tümörleri nedeniyle yapilan total tiroidektomi yani tiroid bezinin tamamen alindigi ameliyatlar sonrasinda gözlerde olusan degisikliklere dikkat etmek gerekiyor. Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Göz Hastaliklari Uzmani Dr. Ögretim Üyesi Yasin Özcan, tiroid ameliyati sonrasi ortaya çikabilecek göz sorunlarindaki en önemli belirleyici faktörün Parathormon yetmezligine bagli gelisen düsük kalsiyum seviyelerinin süresi oldugunu söyledi. Bu sorunlarin geçici oldugu durumlarda nadiren, 6 aydan daha uzun süren vakalarda ise daha sik katarak gelistigine dikkat çekti. Bunlarin yaninda hastanin yasinin ileri olmasi, önceden kataraktinin var olmasi ve sigara içimi bu sorunlarin ortaya çikisini hizlandirdigini söyleyen Dr. Ögretim Üyesi Yasin Özcan, “Eger hastada diyabet, böbrek hastaligi gibi katarakt olusumunu kolaylastirici hastaliklar bulunuyorsa ya da uzun süre steroid kullanmasini gerektiren bir hastaligi varsa daha erken dönemde gözle ilgili sorunlar ortaya çikabilmektedir.” diye konustu.
Her tiroidektomi ameliyatindan sonra göz problemlerinin ortaya çikmadiginin altini çizen Dr. Ögr. Ü. Yasin Özcan, ameliyat sonrasi kanda uzamis kalsiyum düsüklügü olan hastalarin yaklasik yüzde 60’inda katarakt gelistigini söyledi. Tiroidektomi ameliyati geçiren hastalarda yapilacak dikkatli bir göz muayenesi ile katarakt bulgularinin saptanabilecegini hatirlatan Dr. Ögr. Üyesi Yasin Özcan, sözlerine söyle devam etti: “Göz muayenesi ile hastada var olan fakat henüz tespit edilememis parathormon ve kalsiyum düsüklügünü belirlemek bu hastalardaki en önemli noktayi olusturmaktadir. Çünkü bu kataraktlar baslangiç asamasindayken herhangi bir sikayete neden olmaz ve kolaylikla gözden kaçabilir. Kataraktin görme üzerine olan etkileri uzman göz doktoru tarafindan takip edilir ve katarakti ilerleyen hastalarda görmeyi düzeltmek için ameliyat önerilir. Biz göz hekimleri tiroidektomi ameliyati geçiren hastalarda yaptigimiz dikkatli bir göz muayenesi ile katarakt bulgularini saptayabilmekteyiz. Göz muayenesi ile hastada var olan fakat henüz tespit edilememis parathormon ve kalsiyum düsüklügünü belirlemek bu hastalardaki en önemli noktayi olusturmaktadir. Çünkü kalsiyum eksikligi kalpte ölümcül ritim bozukluklarina neden olarak hiç beklenmedik bir anda ani yasam kaybina neden olabilmektedir.”
Tiroid bezinin alinmasinin göz üzerine direkt herhangi bir etkisi olmadigini belirten Dr. Ögr. Ü. Yasin Özcan, “Bu ameliyat, graves hastalarinda gözlerde büyüme ve hatta görme kaybina yol açabilen, gözle ilgili sorunlarin ilerleyisini durdurmak amaciyla tüm dünyada yaygin olarak kullanilan etkin bir cerrahi yöntemdir” dedi. Guatr ameliyatindan sonra ortaya çikabilecek göz problemleri daha çok tiroid bezinin arkasinda yer alan paratiroid bezlerinin geçici olarak hasar görmesine ya da çikarilmasina bagli düsen kan parathormon seviyesi ile ilgili oldugunun altini çizerek su bilgileri verdi: “Kan seviyesi düsen parathormon, kanda kalsiyum seviyesinin azalmasina neden olur. Eger kanda kalsiyum seviyesindeki düsüsler uzun süre devam ederse gözün lens dokusunda birikintiler olusur. Zamanla bu birikintiler artarak gözlerde katarakt gelisimine ve görmede azalma ile sonuçlanir. Kandaki düsük kalsiyum seviyeleri göz haricinde ellerde ve ayaklarda karincalanma, kas kramplari, kaslarda sertlik, yüz kaslarinda segirme, agiz çevresinde uyusma/hissizlik, bas agrisina sebep olabilmektedir.”
Tiroid bezi ameliyatindan sonra çok nadir olarak da göz kapaginda düsme ve göz bebeginde küçülme de gözlenebildigini hatirlatan Dr. Ögr. Ü. Yasin Özcan, “Özellikle tiroid bezi ile birlikte boyundaki lenf bezlerinin de alinmasi gereken tiroid tümörleri ameliyatlarinda, ameliyat sirasinda boyun sinirlerinin hasar görmesi, hematom dedigimiz kan birikmesine bagli boyun sinirlerinin basiya ugramasi bu soruna yol açabilmektedir. Görme ile ilgili sorun yaratmayan bu problem daha çok kozmetik sorunlara yol açmakta ve bu sorun uygun zamanda yapilacak ameliyatla düzeltilebilmektedir ” diye konustu.
Dr. Ögr. Ü. Yasin Özcan’in verdigi bilgiye göre, gözde gelisen katarakt baslangiç dönemlerinde herhangi bir sikayete neden olmuyor ancak kalsiyum düsüklügünün devam ettigi durumlarda katarakt artik ilerleyerek görme seviyesinde azalmaya neden oluyor. Görme seviyesindeki bu azalmanin zamanla kisinin yasamini olumsuz yönde etkiledigini belirten Dr. Ögr. Ü. Yasin Özcan, “Bu durum ancak kataraktin alinip yerine yapay mercek koydugumuz katarakt ameliyati ile düzeltilebilir. Bu görme azliginin ameliyat haricinde ilaç ya da damla ile bir tedavisi bulunmamaktadir” diye konustu.
Graves hastaliginin ilerlemesi neticesinde görme sinirinde meydana gelen iltihaplanma sonucunda görme sinirinin kalici olarak zedelendigini belirten Dr. Ögr. Ü.Yasin Özcan, bu hastalarda tiroid bezi alinsa bile hastalarin görme seviyesinde herhangi bir geri dönüs olmayacagini, sadece daha fazla kayip yasayarak kör olmasinin engellenebildigini söyledi.
Bunlarin disinda tiroid cerrahisinden sonra ani görme kaybinin beklenen bir durum olmadigini anlatan Dr. Ögr. Ü. Yasin Özcan, sözlerini söyle tamamladi: “Bu tür ameliyatlardan sonra görmesinde ani degisiklikler fark eden hastalarimiza hiç beklememelerini ve mümkün olan en kisa zamanda bir göz hekimine müracaat etmelerini tavsiye ederim.”