Girne Üniversitesi Tip Fakültesi’nden Prof. Dr. Levent Kayrin ve Yrd. Doç. Dr. Umut Kökbas bebekte sarilik, anemi, beyin hasari, kalp yetmezligi ve hatta tedavi edilmezse ölüme yol açabilen Rh kan uyusmazliginin tespit edilmesine yönelik hizli ve güvenilir bir test yöntemi gelistirerek patent aldi.
Rh uyumsuzlugu, annenin kan grubunun Rh negatif, bebegin ise Rh pozitif olmasi halinde karsilasilan riskli bir durum. Gebelik sirasinda anne kanina geçen bebege ait Rh pozitif kan hücrelerinin annenin bagisiklik sistemini uyardigini ve annenin vücudunun bu hücreleri tehdit olarak görerek antikor ürettigini ifade eden Prof. Dr. Levent Kayrin, bu antikorlarin da bebege ait kan hücrelerini parçalayarak ciddi bir tehlike yarattigini söyledi.
Bu nedenle anne adayinin kan grubunun Rh negatif, babanin ise Rh pozitif olmasi halinde bebek ile anne arasinda kan uyusmazligi olup olmadiginin saptanmasi çok büyük önem tasiyor. Prof. Dr. Kayrin, günümüzde Rh tayininin zaman alici ve pahali bir yöntem olmasi sebebiyle Rh uyumsuzlugu riski olan gebeliklerde önlem olarak anne adaylarina gebeligin 28’inci haftasinda ve dogumdan sonra 72 saat içinde kan uyusmazligi ignesi yapildigini söylüyor. Kan uyusmazligi riskinin anne üzerinde yarattigi endise ve stres de gebeligi olumsuz etkileyebiliyor.
Kan Uyusmazligini 10 Dakikada Belirlemek Artik Mümkün
Prof. Dr. Levent Kayrin ve Yrd. Doç. Dr. Umut Kökbas’in gelistirdikleri test yöntemi ise gebeligin 8’inci haftasinda kan uyusmazligi olup olmadigini tespit edebiliyor. Üstelik sadece 10 dakikada!
Girne Üniversiteli bilim insanlari, nanopolimer tabanli bir biyosensör sistemi uygulayarak, Rh uyusmazligi riski bulunan anneden alinan 5 ml kandan 10 dakika içerisinde bebegin Rh degerini belirleyebiliyor. Böylece patenti de alinan yeni nesil test kiti ile bebekte kan uyusmazliginin olup olmadigi hizli bir sekilde anlasilabiliyor. Prof. Dr. Levent Kayrin, test sonucunda bebegin kan grubunun Rh negatif olarak belirlenmesi halinde anne ile bebek arasinda kan uyusmazligi olmadigini gösterdigini söylüyor. Prof. Dr. Kayrin, gebelik açisindan risk tasimayan bu durumda anneye, kan uyusmazligi ignesi yapilmasina, herhangi bir ek tedaviye gerek kalmadigini ve normal takibe devam edildigini belirtti.
Prof. Dr. Levent Kayrin, “Bebegin kan grubu Rh pozitif olarak tespit edilirse anne ve bebek arasinda kan uyusmazligi riski vardir ve bebegin korunmasi için kan uyusmazligi ignesinin mutlaka yapilmasi gereklidir. Gebelik çok daha yakindan takip edilir ve bebekte kan uyusmazliginin neden olabilecegi ultrason bulgulari aranir” ifadesini kullandi.
Girne Üniversitesi Tip Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Umut Kökbas ise bebeginde kan uyusmazligi olup olmadigini önceden ögrenebilmenin, anneleri psikolojik olarak rahatlatarak daha saglikli bir gebelik geçirmelerini saglayacagina vurgu yapiyor. Dr. Umut Kökbas, gelistirdikleri testle kan uyusmazligi riskini önceden belirleyerek anneye gereksiz bir enjeksiyon yapilmasinin da önüne geçmis olacaklarini söylüyor.
Üretim Için Çalismalar Sürüyor
Prof. Dr. Levent Kayrin ve Dr. Umut Kökbas’in gelistirerek patent aldigi test yönteminin yaygin olarak kullanilmasi, kan uyusmazligi riski bulunan gebelikler için büyük bir kolaylik saglayacak. Patenti alinan test kitinin üretimi içinse çalismalar sürüyor. Test kitinin yakin zamanda üretilerek kullanima sunulmasi planlaniyor.
