Virüs Geçse de Yorgunlugu Kalabiliyor

Koronavirüs ile ilgili herkes can kaybi sayilarina odaklanirken binlerce hasta hala virüsün geride biraktigi sorunlarla ugrasiyor. Bu saglik problemlerinden biri de ‘Kronik Yorgunluk’ olarak karsimiza çikiyor. Bu rahatsizligin adini virüs ortaya çiktigi günden beri sikça duysak da aslinda çagimizin problemi olarak adlandiriliyor.  Günlük hayatta giyinmek veya banyo yapmak gibi birçok basit eylemi gerçeklestirirken bile zorlanmamiza neden olan bu sorun, 6 aydan uzun süren ve dinlenmeyle düzelmeyen yorgunluk, bitkinlik ve enerji eksikligi durumu olarak tanimlaniyor.

‘Dinleniyorum ama Hala Yorgunum’

‘Neredeyse her sabah yeterince uyuyamadiginizi hissederek uyanma egilimindesiniz ve çogu zaman görünürde bir neden olmaksizin geceleri çok uyaniyorsunuz. Konsantre olmakta ve çoklu görev yapmakta sorun yasayabilirsiniz. Bu gibi belirtilerin  virüs ile birlikte daha çok duyar oldugumuz fakat salgin sürecinden öncede sikça görülen bir durum olan ‘Kronik Yorgunluk’ problemini isaret edebilecegine vurgu yapan Romatem Hastanesi Fiziksel Tip ve Rehabilitasyon Uzmani Dr. Ahmet Dinç, “Stresli ve yogun is temposuna sahip kisilerde daha sik ortaya çiktigi bilinen bu sorun yasam kalitesini bozan, çalisma verimini düsüren, kisiyi sosyal ve psikolojik yönden olumsuz etkileyen bir rahatsizliktir. Depresyon, huzursuzluk, bilissel performans düsüklügü, unutkanlik gibi psikolojik ve zihinsel etkilerinin yaninda, kas, eklem, karin, bogaz ve bas agrilari, sürekli uyku hali, mide bulantisi gibi fiziksel etkileri de sikça görülür” ifadelerini kullandi.

Genel Bir Nedeni Yok

‘Kronik Yorgunluk’ sorununun genel olarak bir nedeninin olmadigina dikkat çeken Dr. Dinç, sözlerine söyle devam etti: “ Tam olarak nedeni belli olmasa da  tetikleyici bazi faktörlerden söz edilebilir. Bunlarin basinda stres geliyor. Is ya da özel yasama bagli uzun süreli stresin kronik yorgunlugun ortaya çikmasinda etkili oldugu biliniyor. Bununla birlikte, uyku düzensizlikleri ve uyku kalitesinin kötü olmasi da bir diger etkili faktör olarak karsimiza çikiyor. Genellikle 30-50 yas araliginda ortaya çikmasi ve kadinlarda biraz daha fazla görülmesi genetik yatkinlik ve hormonal degisikliklerin de rolü olabilecegini gösteriyor. Sagliksiz beslenme, egzersiz eksikligi,  agir metal zehirlenmeleri, gida intoleranslari ile birlikte bazi viral enfeksiyonlar kronik yorgunluk sendromunun gelisiminin diger nedenleri arasinda yer aliyor.  Altta yatan bu kadar çok neden oldugu için hastalarin ayrintili bir sekilde muayene ve tetkik edilmeleri, altta yatan diger hastaliklar açisindan degerlendirilmeleri gerekiyor. “

Tedavi Süreci Kisiye Özel Olmali

Dr. Dinç, “Kovid-19 tedavisinde oldugu gibi bu konuda da bilimsel çalismalar devam ediyor. Uzamis yorgunluk ve kas-eklem agrilari yakinmalari hastalarin günlük yasamini etkileyecek kadar belirginse tibbi destek almalilar. Kronik yorgunluk tek bir nedene bagli olmadigi için tedavi asamasinda da fizik tedavi, psikiyatri ve romatoloji gibi degisik branslardan katki almayi gerektiriyor. Hasta, yorgunluga neden olabilecek diger hastaliklar açisindan ayrintili bir sekilde degerlendirilmeli ve kisiye özel bir tedavi plani olusturulmalidir. Kas ve eklem agrilari ön planda olan hastalarda, fizik tedavi uygulamalari, masaj, akupunktur, ozon tedavisi, nöral terapi gibi tedavi uygulamalarindan faydalanilabilir. Hastalarin fiziksel aktivite, dinlenme ve uyku düzenlerinin doktor kontrolü altinda ayarlanmasi gerekir. Hastaya özgü bir egzersiz programi olusturulmali, uygun sportif aktivitelere geçis yine kisiye özel bir sekilde programlanmalidir. Stres azaltma ve rahatlama tekniklerinin kronik yorgunluk ve agriyi azaltmada etkili olduklari bilinmektedir. Bir diyetisyen gözetiminde beslenme düzenlenmeli, destekleyici vitamin ve besin takviyeleri mutlaka konunun uzmani hekim tarafindan önerildigi sekilde kullanilmalidir. Hasta egitimine önem verilmeli, gerektiginde psikiyatrik destek alinmalidir” diye konustu.